کرمان رصد - عصر ایران /متن پیش رو در عصر ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
احداث مسیر ارتباطی ترامپ در خاک ارمنستان، گام دیگری در کارنامه تنش‌های ایران و آمریکا ثبت کرده است؛ چالشی که در شرایط متفاوت می‌توانست به فرصتی بزرگ برای توسعه اقتصادی، امنیتی و سیاسی ایران بدل شود، اما اکنون به دلیل موانع سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی، به یک ناکامی راهبردی تبدیل شده است.
بازار
علیرضا سلطانی| در توافق صلح تاریخی که میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان با میانجیگری دولت آمریکا و شخص دونالد ترامپ منعقد شد، موضوع احداث گذرگاهی موسوم به «کریدور ترامپ» یا «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» محور اصلی توافق بود.
این گذرگاه که به منظور جایگزینی طرح پیشین کریدور زنگزور طراحی شده، امکان اتصال جمهوری آذربایجان به جمهوری خودمختار نخجوان را از مسیر جنوبی‌ترین نقطه خاک ارمنستان و در مجاورت رود ارس، مرز مشترک ایران و ارمنستان، فراهم می‌آورد.
پیش از این، ارمنستان به‌شدت مخالف احداث کریدور زنگزور بود، به ویژه آنکه جمهوری آذربایجان خواستار مالکیت و مدیریت کامل این مسیر بود. مخالفت ارمنستان عمدتاً از حمایت‌های آشکار ایران و به‌طور غیررسمی روسیه بهره می‌برد. در مقابل، جمهوری آذربایجان با پشتوانه سیاسی، امنیتی و اقتصادی ترکیه، حتی با تهدید استفاده از زور و اقدام نظامی، بر تحقق این طرح اصرار داشت.
این تنش میان دو کشور وضعیت شکننده‌ای را ایجاد کرده بود که هر لحظه می‌توانست به شعله‌ور شدن درگیری نظامی مجدد منجر شود. اما توافق جدید، با فراهم آوردن مسیر جدید اتصال آذربایجان به نخجوان، زمینه‌ساز ایجاد صلح پایدار در منطقه شده است.
اگرچه جزئیات کامل توافق منتشر نشده، اما واضح است که ارمنستان و به ویژه نخست‌وزیر این کشور، نیکول پاشینیان، مخالفت سابق خود را با احداث گذرگاه ارتباطی میان آذربایجان و نخجوان کنار گذاشته‌اند.
این عقب‌نشینی می‌تواند دو دلیل عمده داشته باشد:
نخست، دریافت امتیازات اقتصادی، تجاری و سیاسی قابل توجه از سوی آمریکا؛
و دوم، انتقال مالکیت و مدیریت این کریدور به نهادهای ثالث، از جمله شرکت‌های آمریکایی، که نگرانی‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی ارمنستان را کاهش داده است.
این موضوع سبب می‌شود که ریسک‌های مرتبط با این گذرگاه نسبت به طرح قبلی زنگزور، با توجه به امتیازات احتمالی، برای ارمنستان به‌مراتب کمتر باشد.
از سوی دیگر، آمریکا و شخص ترامپ به‌دلیل نقش کلیدی خود در این توافق و پرستیژی که از آن کسب می‌کنند، کاملاً خرسند هستند. علاوه بر این، فرصت حضور شرکت‌های آمریکایی در اجرای این پروژه و نفوذ در منطقه‌ای حساس که از لحاظ راهبردی در حیطه نفوذ روسیه است، دستاورد مهمی برای واشنگتن محسوب می‌شود.