کرمان رصد - رئیس دفتر رئیسجمهور با تاکید بر اینکه دولت به موضوعات اقتصادی توجه ویژهای دارد، گفت: رئیس جمهور از دستگاههای اجرایی خواست در همه تصمیمات خود، بهبود معشیت مردم را در نظر بگیرند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، محسن حاجیمیرزایی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری، عملکرد یک ساله دولت چهاردهم را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
مقدمه: وحدت داخلی و همبستگی منطقهای؛ مهمترین عامل مصونیت کشور در برابر تهدیدها و حملات دشمنان است. رئیس جمهور که همزمان با هفته دولت به همراه اعضای دولت برای تجدید میثاق با آرمانهای بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران به مرقد حضرت امام (ره) رفته بود به توطئههای رژیم صهیونیستی و آمریکا برای ایجاد تفرقه در ایران و منطقه اشاره کرد و گفت تنها با همدلی و انسجام میتوانیم همه مشکلات را حل کنیم. آقای پزشکیان در ادامه از حمایتهای رهبر معظم انقلاب از دولت قدردانی کرد و گفت این الطاف بار مسئولیت دولت را بیش از پیش سنگینتر میکند. رئیس جمهور بر تلاش بیشتر همه دولتمردان برای خدمتگزاری به مردم و حل مشکلات تأکید کرد.
سؤال: یک سال از تشکیل دولت چهاردهم را پشت سر گذاشتیم، ارزیابی خودتان چیست از این یک سالی که گذشت؛ نقاط ضعف و قوت دولت را چه میدانید؟
محسن حاجیمیرزایی؛ رئیس دفتر رئیس جمهور: برای پاسخ به این سؤال که ارزیابی از عملکرد دولت چیست؟ من فکر میکنم که پاسخ جدی و اساسی این را باید مردم دهند که چه ارزیابی از دولت دارند؛ دولتی که در شرایط بسیار دشوار و پیچیدهای زمام امور را به عهده گرفت، مردم چه نمرهای به آن میدهند؟ اما اگر از منظر دولت بخواهیم به عملکرد آن توجه کنیم، ما هیچگاه راضی نمیشویم و فکر میکنیم همیشه کارهای بسیاری برای انجام دادن وجود دارد. دولت تمام توان و ظرفیت خود را به کار گرفت تا شرایط برای پیشرفت کشور، آرامش مردم و حل مشکلات زندگی آنها به خوبی پیش برود و سامان پیدا کند و در این زمینه مجموعه تلاشها و کوششهای دولت در معرض داوری مردم قرار گرفته، اما خودمان فکر میکنیم که باید دائماً نقد کنیم کارهای خودمان را و برای اصلاح امور تلاش کنیم و شرایط را بهتر کنیم. مجموعهای که به حدی از رضایت از عملکرد خودش میرسد، مساوی است با توقف در کار، برای اصلاح اشکالات، مشاهده عیبها و بهبود وضعیت باید دائماً در حال ارزیابی و نقد خودمان باشیم. از یک منظر دیگری من میخواهم یک اشارهای کنم، اگر ما موفقیت را یک محصول بدانیم که محصول و میوه یک زمین و زمینههایی است، نیازمند تمهید شرایط و مقدماتی است، اگر بخواهیم به آن موفقیت دست یابیم، نمیتوانیم بیاعتنا به آن مقدمات و شرایطی که لازمه موفقیت است، دست پیدا کنیم. در زمین شورهزار نمیشود کاشت و محصولی نمیشود برداشت کرد، باید زمین را آماده کرد برای کاشتن، داشتن و برداشتن. فکر میکنم امروز تقریباً همه مردم اگر نگوییم همه مردم؛ اکثریت جامعه ما به این باور رسیدند که پیشرفت کشور نیازمند حدی از وفاق و انسجام درونی است که در فرمایشات مقام معظم رهبری دیروز بیان شد و نشان میدهد این برای ما یک امر راهبردی است و فکر میکنم دولت برای تلاش برای تحقق چنین وضعیتی و آماده کردن زمینهها برای یک موفقیت ریشهدار و پایدار، تلاش کرده است. ارزیابیهای علمی نشان میدهد که هیچ مسئلهای در هیچ جامعهای و در هیچ زمانی حل نخواهد شد، مگر این که درباره وجود، ریشهها و راهحل آن مسئله یک فهم عمومی و مشترک شکل بگیرد. در شرایط واگرایی کامل، در شرایط انشقاق جامعه و شرایطی که دیدگاهها در تعارض هم هستند، ما قادر نخواهیم بود مسائلمان را حل کنیم. میفهمیم، ما خیلی از مسائلمان را چهل سال است با خود حمل میکنیم، یعنی مسئله را تشخیص دادیم، دنبال آن هم رفتیم و برای آن تدبیر، سیاستگذاری و برنامهریزی کردیم، اما مسئله حل نشده، چرا؟ چون نتوانستیم پیرامون آن، یک اجماع نسبی ایجاد کنیم. یک موقعی، یک موضوعی دستور کار کشور قرار میگیرد، یک عده آن را عالیترین خدمت تلقی میکنند و یک عدهای آن را خیانت فرض میکنند. در چنین شرایطی کار کردن و موفقیت؛ انتظار واقعبینانهای نیست.
سؤال: منظورتان موضوع مذاکره است؟
حاجیمیرزایی: هم مذاکره و هم همه چیز. فرض کنید در همین مسئله آب، انرژی و هر مسألهای که داریم، وقتی میتوانیم حل کنیم که وجودمسئله را همه ما بپذیریم و این نیازمند تحمل یکدیگر، شنیدن و گفتوگو کردن است، این نیازمند این است که حوصله و مدارا کنیم و دیدگاههای مخالف و معارض را بشنویم و تلاش کنیم متقاعد کنیم. این رویکرد به حاکمیت که رویکرد فرمان است؛ این رویکرد کارکردهای خود را به میزان زیادی از دست داده، امروز جامعهای میتواند هدفهای خود را تحقق دهد که ظرفیت اجماع پیرامون آن ضرورتها را پیدا کرده و آقای پزشکیان و دولت او تمام تلاشش این است که این بستر را برای حل واقعی و پایدار مسائل فراهم کند؛ این زمین را مستعد کند برای موفقیت.
سؤال: چقدر فکر میکنید این توفیق تا الان اتفاق افتاده است؟
حاجیمیرزایی: اگر هیچ دلیلی برای این توفیق نداشته باشیم؛ به نظرم 12 روز دفاع جانانه ملت ایران در برابر بزرگترین تهاجمی که میشود گفت در طی این دههها اتفاق افتاده؛ ما تنها با رژیم صهیونیستی درگیر نبودیم، امریکا بود، اروپاییها اعلام کردند که طوری همراهی اطلاعاتی میکردند، حتی در برخی موارد همراهی عملیاتی کردند، اما ملت ایران استوار ایستاد. دولت خدماتش را به روشنی ارائه نکرد و اجازه نداد اختلال مؤثری در جامعه ایجاد شود. مردم همراهی کردند، اگر مردم همراهی نمیکردند، ما نمیتوانستیم این شرایط دشوار و سخت را پشت سر بگذاریم. قبول داریم در جامعه ما دیدگاههای مختلف و نقدهایی وجود دارد، ممکن است به دولت و به بخشهای دیگری از حاکمیت نقد داشته باشند، اما در ثمره وفاق، در این 12 روز خودش را نشان داد و فکر میکنم این رویکرد؛ محک خورد. ما اگر با مردممان درگیر بودیم، نمیتوانستیم آنها را برای یک چنین مقاومت جانانه و دشواری همراه داشته باشیم، مردم همراهی کردند، پشت دولت و نیروهای مسلح را خالی نکردند، منطق حاکمیت را در دفاع پذیرفتند، حق دادند که حکومت، این چگونه حاصل شده، این نوعی نتیجه سرمایه اجتماعی است و فکر میکنم رویکرد آقای پزشکیان از ابتدا بر این بود که بتواند در سطح جامعه یک چنین فضایی را ایجاد کند و برخی از اقدامات و سیاستهایی که در طول این مدت انتخاب شد قطعاً مؤثر بود در این که اگر لازم باشد به طور دقیقتر در مورد آن حرف زد. اما فکر میکنم که این 12 روز و عملکرد این یکساله، محکی است برای کارآمدی رویکرد وفاق.
سؤال: در آن 12 روز دولت چگونه امورات را تمشیت میکرد؛ یکی از نکات؛ حضور میدانی آقای رئیس جمهور در جاهای مختلف؛ در بین مردم بود و آن موقع دغدغهای مبنی بر این که این دیدارها کمتر شود به لحاظ شرایط امنیتی و حفاظتی وجود نداشت، چه تدبیری شده بود که همزمان هم آن حضور وجود داشته باشد و هم امورات به نحو مطلوب مدیریت شود و مسائلی از این دست؟
حاجیمیرزایی: در این 12 روز حضور آقای پزشکیان در بیرون از دستگاه نهاد و ورود و حضور در وزارتخانههای مختلف، از دوره قبل از جنگ و بعد از جنگ بیشتر بود، یعنی همان روزی که این اتفاق افتاد، وقتی ایشان آمدند، فرمودند که نیروهای مسلح وظیفه خود را انجام میدهند، وظیفه ما این است که اجازه ندهیم اختلالی در کار ایجاد شود. دستگاههایی که به موضوع اصلی زندگی مردم مرتبط بودند مشخص شد، هفت تا هشت دستگاه بود که در ارتباط تنگاتنگ با شرایط روز بودند. من از ایشان خواهش کردم که اجازه دهید من اینها را دعوت میکنم نهاد بیایند و مرور کنیم موضوعات را، گفت؛ نه ما باید برویم و ما غالباً هم بدون اطلاع قبلی رفتیم به وزارتخانهها. وزارتخانههایی بود که رفتیم و در را روی ما باز نکردند؛ یعنی نمیدانستند چه کسی آمده و یک مرتبه در باز میشد و میدیدند آقای رئیس جمهور آمده و همین حضور این چنینی آقای رئیس جمهور از یکسو تمام دستگاهها را به خط کرد؛ یعنی هر وزیری انتظار داشت که یک لحظه در اتاقش باز شود، آقای رئیس جمهور در اتاقش باشد، بنابراین حضور جدیتر هم ارکان دولت در کار بود و یکی از وزرا بعد از این که ما از وزارتخانه آمدیم بیرون به من گفت که این خبر وقتی در جمع کارکنان منتشر شد که آقای رئیس جمهور آمده و یکی دو ساعت هم نشسته، انگار خون تازهای در رگهای سازمان و روحیه مردم داشت. ما رفته بودیم دیدن مجروحین همین حوادث در یکی از بیمارستانهای تهران و برمیگشتیم تقریباً تمام این خروجهای ما از نهاد و حضور در محافل مختلف با مخالفت تیم حفاظتی روبهرو میشد، میگفتند که الان مصلحت نیست که شما و ایشان گفت من حتماً باید بروم.
سؤال: ضمن این که یک بار هم در جلسه شورای عالی امنیت ملی مورد حمله قرار گرفته بود؟
حاجیمیرزایی: ما از بیمارستان که برمیگشتیم، رسیدیم به میدان انقلاب، مردم اجتماع کرده بودند. درست یک ساعت قبل از آن حمله شده بود، یک ساعت بعد دوباره حمله شد و در فضای باز ایشان گفت ماشین را نگه دارید، میخواهم پایین بروم، ما تلاش کردیم که ایشان را متقاعد کنیم، به ایشان هم عرض کردم که شما تشریف ببرید پایین؛ ممکن است جدا کردن شما از مردم سخت باشد، مردم میریزند، گفت نه حتماً باید برویم. آمدیم رفت داخل مردم و بود، ما در روز چهار یا پنج حضور در وزارتخانهها داشتیم و این در تمام این 12 روز انجام شد، حتی در روزهای تعطیل این جلسات و این مراقبتها و گزارشگیریها انجام میشد و بنابراین حضور دولت در این 12 روز جدی، تماموقت و پرتلاش بود، شاید یکی از دلایلی که مقام معظم رهبری دیروز به این پرتلاشی آقای رئیس جمهور اشاره کردند، واقعاً از صبح زود تا آخر شب، ایشان تمام وقت درگیر کارها و فعالیتهای اداره کشور است و خیلی از هنجارهای رایج رسمی و پروتکلهای متداول را ایشان کنار میگذارد و مثلاً ایشان وزارتخانههایی را شش تا هفت بار در طول این یک سال رفته که ممکن است مثلاً در گذشته هیچ کدام از رؤسای جمهور اصلاً وارد آن وزارتخانه نشده باشند. شاید شش تا هفت جلسه سازمان برنامه شرکت کرده، این که برود جلسه شرکت کند، منتظر نیست که با مسئولین و مدیران بنشیند، با کارشناسان مینشیند گفتوگو و بحث میکند و ایدههای خودش را مطرح میکند، به بحث میگذارد، نقد میشود، توضیح میدهد، میپذیرد، رد و قبول میکند؛ یعنی واقعاً یک کنش خیلی جدی و فعال، این طور نیست که مثل کسی باشد که دستی از دور بر آتش دارد، کاملاً بر متن مسائل درگیر است و وقت میگذارد.
سؤال: شما برخی از شاخصترین نقاط قوت را اشاره کردید، نقطه ضعفی هم هست که بخواهید به آن اشاره کنید، خودتان نقد از درون به دولت داشته باشید؟
حاجیمیرزایی: ما مسائل زیادی را شناسایی کردیم و برای حل آنها اهتمام کردیم، اما برخی از آن مسائل را هنوز نتوانستیم حل کنیم. تلاش میکنیم، زمان میبرد؛ مثلاً موضوع ناترازی انرژی و قطع برق؛ یک پدیده تلخی است. شاید عدمالنفع واحدهای تولیدی ما در سال گذشته بیش از 300 همت بوده ناشی از قطع برق. ما با یک شرایطی مواجه شدیم که تقریباً یک چهارم نیاز کشور را کمبود داشتیم و باید این به نحوی مدیریت میشد. الان گزارشها نشان میدهد که تقاضای مصرف پنج درصد علیرغم این که همه ساله رشد پیدا میکرد. تقاضای مصرف نه تنها رشد پیدا نکرده، پنج درصد کاهش پیدا کرده، به سمت بهینگی مصرف برویم، به سمت جایگزینی انرژیهای نو برویم، الان انرژیهای حرارتی یا سیکل ترکیبی یا هر کدام از این روشهایی که متداول بوده، برای این که این انرژیها وارد کشور و فعال شود لااقل دو تا سه سال زمان لازم دارد و ما نمیتوانیم دو تا سه سال همین شرایط را تحمل کنیم، باید کاری میکردیم. آقای پزشکیان با تشخیص دقیق و درست، روی انرژیهای تجدیدپذیر وقت گذاشتند، ما خیلی تلاش کردیم، به اندازهای که تلاش کردیم هنوز موفق نشدیم، البته موفقیتها درخور اعتناست؛ یعنی پیشبینی ما این است که حداقل تا پایان امسال هفتهزار مگاوات ما انرژی خورشیدی میآوریم در حالی که در گذشته این عدد زمانی که شروع کردیم 1200 مگاوات بوده و کسانی که دنبال رشد تولید هستند، آقای پزشکیان میگوید ما تا زمانی که مسأله برق تولید را نتوانیم حل کنیم، نمیتوانیم از تولید حمایت کنیم. سال تولید بوده، ما نمیخواستیم و تلخ بود برای ما که نتوانیم، برق، گاز و گازوئیل واحدهای تولیدی را تأمین کنیم و ناگزیر از تعطیلات باشند، ولی چارهای نبود، باید تلاش کنیم.
سؤال: تا سال آینده هم باز بعید است این کسری را جبران کنیم؟
حاجیمیرزایی: همه تلاشها این است، الان در حوزه برخی از ذخایر مورد نیاز که نمیخواهم دقیق وارد آن شوم، بیش از دو و نیم برابر سال گذشته ما ذخایر فراهم کردیم که این آستانه تحمل را در زمستان بالاتر میبرد و نیروگاههای موجود را افزایش ظرفیت دادیم و طبق آخرین آماری که دارم بیش از 2500 مگاوات از نیروگاههای برقابی و سیکل ترکیبی به مدار آمده است. ما امسال با وضعی مواجه شدیم که حدود 14 هزار مگاوات انرژی که از طریق سدها میگرفتیم، به دلیل این که 40 درصد بارندگی کمتر بود و پنج سال پشت سر هم خشکسالی داشتیم، نمیتوانستیم، اما از طرق دیگری تلاش شد که اینها جبران شود، همه تلاش دولت این است که زمستان بهتری را در مقایسه با زمستان گذشته داشته باشیم و این که گفتید نقد؛ شاید به این تعبیر بشود گفت که ما رویدادهایی که نمیپسندیم، دوست نداریم و نمیخواهیم، اما ناگزیر میشویم و راه دیگری هم ندارد، هیچ راه سریعی برای حل این مسائل وجود ندارد.
سؤال: آقای رئیس جمهور مشخصاً درباره برخی از موضوعات چه پیش از منتخب شدن به عنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران در ایام تبلیغات و چه حتی بعد از آن، خیلی برجسته روی آنها تأکید داشتند و وعده دادند، مثل مسئله حجاب، رفع فیلترینگ و واگذاری امور به کارشناسان، در هر یک از این موارد؛ چقدر این وعدهها محقق شده و چقدر اهتمام بوده برای حل آن؟
حاجیمیرزایی: یک مقدمهای بگویم که به بحث قبلی ما هم یک طوری مرتبط میشود؛ آقای پزشکیان به شدت از کاربرد فرمان در حل و فصل این مسائل اجتناب نمیکند، یعنی با دعوا نمیخواهدمسئله ای حل شود و همه تلاش او این است که حل این مسائل از طریق تفاهم حل شود و همه پشت تصمیم باشند؛ تصمیمی که بخشی از جامعه نسبت به آن مسئله داشته باشد، به مشکل میخورد، ایشان تمام تلاشش را گذاشت که متقاعد کند همه تصمیمگیران را درباره موضوعات مختلف. مثلاً موضوع حجاب که پیش آمد، همه ما میدانیم و شما میدانید که کل خانواده ایشان حجاب کامل دارند، چادری هستند، ولی میگویند که من نمیتوانم که با الزام و اجبار یک چیزی را ایجاد کنم. من نمیتوانم این را اجرا کنم، این جوری نمیشود اجرا کرد، ما باید زمینههای فرهنگی را ایجاد کنیم. ما باید جامعه را همراه کنیم و تصمیماتی که با اقبال اجتماعی روبه رو نمیشود، پایدار نخواهد بود. با پیامدهایی روبه رو خواهد بود، ما خیلی تصمیمات گرفتیم که توجه به پیامدهاش کمتر کردیم و درست است ممکن است آن هدفی را دنبال میکردیم به هدف رسیدیم، اما وقتی پیامدهایش را در نظر میگیریم، میگفتیمای کاش آن کار را نمیکردیم. من حدود چهل سال پیش رفتم چین، بحث جمعیت بود تاکید میکردند که هر خانوادهای یک دانه بچه میتواند داشته باشد و حکومت پشتش ایستاده و با شیوههای مختلف مراقبت میکرد که هر خانواده یک بچه داشته باشد و به این حد هم به میزان نسبی به این هدف رسیدند ولی در این هدف متوقف نشدند، چون پیامدها، پیامدهایی بود که اگر روز اول فکر میکردند آن کار را نمیکردند. با این کار کل نظام خویشاوندی را متلاشی کردند، یعنی عمه، عمو، خاله و دایی از نظام خویشاوندی حذف میشود و ترجیح جنسی و جنسیتی پیش میآید، خانوادهای که باید یک دانه بچه داشته باشد ترجیح میدهد که آن بچهای که خودش میخواهد مثلا پسر یا دختر میخواهد بنابراین یک ترجیح جنسیتی و یک جور قتل نفس اتفاق میافتد و خانوادهای که یک دانه بچه دارد و پدر و مادری که صبر کردند تا اینها بزرگ شوند و ازدواج کنند و بعد یک دانه بچه اینها داشته باشند، این یک پدر خودش دارد، یک پدربزرگی از طرف مادرش و یک پدربزرگ از طرف پدرش دارد و یک دانه بچه بین این خانواده تربیت نسل هم متاثر میشود. تصمیمات ما حتی اگر به اهدافی که پیش بینی میکنیم برسد، در اهداف ما متوقف نمیشود.
سوال: در مورد فیلترینگ چطور؟
حاجی میرزایی: یک گامی برداشته شد و یک بخش تصمیم گیری شد و یک بخش دیگر به جد دنبال هستند، یک تدابیری را پیشنهاد دادند در آن شورایی که تصمیم میگیرند این که تصمیم میگیرند اگر یک اپلیکیشنی میآید و فعال میشود و یک شبکه اجتماعی اجازه میگیرد کار کند باید نظارت پذیر باشد و باید به قواعد حاکمیتی ما تن دهد، این را رفتند تلاش کردند و رسیدن به این کار سختی بوده، رفتند و گفتوگو کردند، باید نمایندگی داشته باشد در داخل ایران که نمایندگی ایجاد کردند و کارهای مقدمات به تدریج انجام شده است.
سوال: الان تقریبا تصمیماتی که در دولت انجام میشود تمامش کارشناسی شده است؟
حاجی میرزایی: امیدواریم و تلاش میکنیم این جور باشد، یکی از کارهایی که آقای پزشکیان روی آن تکیه کرده است، این است که ما ظرفیتهای کارشناسی مان را به خوبی به کار نگرفتیم، نهاد دانشگاه با همه عظمتی که دارد اتودش با مسائل واقعی جامعه خیلی ضعیف است و آقای پزشکیان میگوید این نسل دانشگاه ما دو سه نسل عقب است و باید به جایی برسد که قادر باشد مسئله حل کند. بعضی از مواقعی که از دانشگاهیان کمک میگیریم، مثلا در موضوعی راه حل میدهند، مثلا در موضوع آب، میگویند این آب روندش این جوری است، مسائلش این جوری است، اگر شما بخواهید این اصلاح شود باید الگوی کشت را تغییر دهید، اینها که این را میکارند، نکارند، میگوییم نکارند یعنی چی؟ یک قسمت اقتصاد معیشتش با این مرتبط است، مگر میشود این جور تصمیم گرفت که نکارد، خوب نکارد، این جا هم دانش آب نیاز داریم، هم دانش جامعه شناسی و هم دانش امنیتی نیاز داریم و هم فهم سیاسی لازم داریم، بشینیم همه اینها را با هم ببینیم و این گرایش دردولت قوت گرفته است. آقای پزشکیان مبلغ یک چنین چیزی است و همه استانداران دعوت کردند که دانشگاهها را درگیر کنید و بیاورید با مسائل واقعی مرتبط کنید، یک مسئلهای که به آنها بسپارید که حل کنند.
سوال: این تفویض اختیار به استانداران، تجربه خوبی بوده است؟
حاجی میرزایی: خاطرهای را بگویم، همان حادثه شعام که پیش آمد و آن محل مورد اصابت قرار گرفت و بعد که آقای پزشکیان آمدند در دفتر، اولین چیزی که مطرح کردند این بود که من باید اختیاراتم را تفویض کنم، اگر در این حادثه مشکلی پیش میآمد، کشور چه وضعی پیش میآمد، میگویند من هم یک کسی بودم یک فردی از این جامعه هشتاد میلیونی، نود میلیونی آمدم شدم رئیس جمهور، خیلیها دیگر در کشور ظرفیتهایی دارند، باید اعتماد به نفس مدیران را به آنها برگردانیم، رویههای مدیریتی ما به گونهای بوده است که اعتماد به نفس مدیران تضعیف شود، کسی جرات نمیکند دست به کاری بزند، همه منتظر هستند که کسی از بالا به آنها بگوید این کار را بکند، این کار نکن، آقای پزشکیان بارها میگویند که شما فرض کنید خیلی از کشورهای حاشیه خلیج فارس از خیلی از استانهای ما خیلی کوچکترند، چطور بتوانند خودشان را جمع و جور کنند و اداره کنند، شما ظرفیتها و نیروهای تان را شناسایی کنید و اینها را مسئول مسائل کنید، به بهانه این یک نکته دیگری بگویم که رویکرد آقای پزشکیان است و کاملا متمایز و راهبردی و مهم است و توجه به مردم است. آقای پزشکیان معتقدست که ما باید ظرفیتهای اجتماعی مان را به کار بگیریم و اگر ما بتوانیم مردم را درگیر کنیم با مسائل جامعه هیچ قدرتی حریف ایران نخواهد شد. اختلال وقتی ایجاد میشود که ما مردم را از گردونه تصمیم گیری خارج کنیم، شاید خیلی خیرخواهانه این کار انجام شده است، هر دولتی بگوید دولت قبلی کاری نکرده است برای شما، من آمدم خیلی خدمات به شما ارائه کنم و سطح توقعات اجتماعی را بالا ببرند، به مردم بگویم شما فقط مطالبه کنید و ما مسئول هستیم که به شما پاسخ دهیم، دولت نماینده مردم است و باید ظرفیتهای اجتماعی را فعال کند. دولت موفق دولتی است که بخش عظیم تری از جامعه را هموار سیاستها و فعالیتهای خودش کند.
سوال: تفویض اختیارات به این سمت برود، ولی یک سری چالشها مثل ناهماهنگی بین تصمیمات محلی اتفاق بیافتد و بین استانها تعارض منافعی شکل بگیرد، اینها چالشهایی است که بعضا آنهایی که نقد دارند مطرح میکنند، اینها مضراتش از منافعش کمترست؟
حاجی میرزایی: دو تا تدبیرست برای این مسئله، آقای پزشکیان میگویند خراب کنیم، درست کنیم، اگر نگذاریم آدمها تلاش کنند، آسیب بیشتری میبینیم، تلاش کنند یک جایی هم خطا کنند. چرا فکر نمیکنیم که اگر اینها مجال خدمت پیدا کنند، خلاقیت رشد میکند. احساس تعهد و مسئولیت رشد میکند، مسئولیت پذیری رشد پیدا میکند، سرمایه اجتماعی میرود بالا. نکته دوم این است که ایشان میگویند که هر تفویض اختیاری باید کادر داشته باشد، ممکن است شما یک اختیاراتی بدهید، یک کسی برود، آن کسی که اختیار میدهد باید چارچوب بدهد. در یک چارچوبی این اختیارات مورد استفاده قرار گیرد، مثلا فرض کنید یکهو یک کسی نرود هر بلایی سر زمینهای یک استان بیاورد و بعد این اختیار داشته باشد که تصمیم بگیرد، این اختیار باید در درون یک کادری باشد، هر اختیار اگر فاقد کادر باشد دچار مسئله میشود. چارچوبهایی را تعیین میکنیم که در محدوده آن چارچوب میتوانند اختیارات شان را اعمال کنند، مراقبت میکنیم اگر جایی خطا کردند اصلاح میکنیم، برخی از مسائلی که در جنگ 12 روزه اتفاقاتی که فقط در بنادر افتاد و گمرک افتاد. با این تفویض اختیارات چند برابر ایام عادی عملیات ترخیص و بارگیری و انتقال از گمرک و اینها صورت گرفت که این نشان دهنده این است که این رویکرد احتمال آن مضراتی که شما گفتید هم دارد و باید مراقبت کنیم. اما خودمان را محروم نکنیم، ما یک جامعه تعبیر مقام معظم رهبری نود میلیونی هستیم باید نود میلیون فکر کنند و همه ظرفیت شان را به کار بگیرند که کشور پیشرفت کند و در این صورت ما موفق خواهیم بود.
سوال: در یک سال گذشته سازوکار عملکرد وزرا و اعضای هیئت دولت چگونه بود است، در پی این ارزیابی در آینده ترمیم، تغییر و تحولی در اعضای هیئت دولت به واسطه ارزیابیهایی که صورت گرفته ممکن است اتفاق بیافتد؟
حاجی میرزایی: ارزیابی به طور مستمر انجام میشود، یکی از کسانی که بیش از هرکس دیگر ارزیابی میکند خود رئیس جمهور است، ایدهای را مطرح میکند و پیگیری میکند و مترصد است که این اتفاق بیافتد و این که دستگاه چطور با این برنامهها رفتار میکند، معیاری است برای ارزیابی.
سوال: خود آقای رئیس جمهور بیشتر از کدام دستگاه و وزارت خانه رضایت دارند؟
حاجی میرزایی: واقعا نسبی است، دستگاهها همه تلاش میکنند، آقای پزشکیان اعتقادش این است که بیش از آن که اشکالات را ارجاع دهیم به آدمها باید ارجاع دهیم به آدمها، باید ارجاع دهیم به فرآیندهای معیوب، به روشهای نهادینه شده نادرست، به وابستگی به رفتارهای پیشین، با رفتن آدمها چیزی درست نمیشود، این آدم یک ضعفهایی دارد، این را برداریم و چند ماه دستگاه را بگذاریم در مخاطرهای و یکی دیگر بیاید و بعد از مدتی این خطا و کاستیها را داشته باشد. یک چیزی در کتابی میخواندم یکی از شرکتهای بزرگ اقتصادی دنیا یک مدیری داشت که یک خسارت بزرگ زد و استعفاش را نوشت و به مدیر مربوطه تحویل دهد، به او گفت چرا استعفا میدهید، گفت من این قدر خسارت زدم، گفت ما این قدر برای تو خرج کردیم و نمیتوانیم برای یکی دیگر هم خرج کنیم، به جای این که رویکردمان را ببریم به سمت حذف آدمها و جابه جایی آدمها باید عمیقتر فکر کنیم و فرآیندهای معیوب را شناسایی کنیم و تلاش کنیم آنها را برطرف کنیم و اگر کسی ضعف دارد کمکش کنیم برای حل. ضمن احترام به حق مجلس شورای اسلامی در استیضاح از وزرا، بعضی از آقایانی که باهم صحبت میکنیم، به آنها میگویم شما بررسی کنید کدام دستگاه وضعش بهتر شد بعد از این که استیضاح کردید، قالبا دستگاه میرود در حالت خلسهای که خودش را پیدا کند، شرایطش را پیدا کند و فرصتهایی را از دست میدهیم و یک ریسک دیگری میکنیم و یک کسی میآوریم که بلاخره ما مطالعه و ارزیابی میکنیم ولی متغیرهایی که دخالت دارد در موفقیت یک فرد فراتراز حدی است که ما محاسبه و شناسایی کنیم که این آدم به درد این کار میخورد یا نمیخورد. رویکرد آقای پزشکیان بیش از آن که به تغییر و جابه جایی آدمها باشد به اصلاح عادتها و رویههایی است که درست شود. مثلا ایشان به جد معتقدست که تمام تصمیمات مان مبتنی بر شواهد و حقایق باشد، در تمام تصمیم گیریها باید دانش بشری را ببینیم، دنیا در این موضوع کجا ایستاده است و چه میگوید و حرفش چیست، تجربه خودمان چیست، ما چهل سال تجربه ارزشمندی داریم. اتفاقا مواردی که خطا کردیم آموزههای عمیقتر و ناب تری از موفقیتها دارند، اینها را بیاوریم و خدمت بگیریم و اصلاح کنیم. یکی از موضوعات مردم درگیر هستند و جزو اولویت هاست مسائل اقتصادی در حوزه معیشت است و همچنان مردم اتفاق ملموسی بر سر سفرههای شان احساس نمیکنند، هر اتفاق و تلاشی که شده است خروجی آن در سفره مردم دیده نمیشود.
سوال: برنامه دولت در یک سال گذشته چه بوده است و در آینده چیست و برخی از این نقد را وارد میکنند، چون آقای دکتر گفته شد در یک سال گذشته بیش از همه برای آموزش و پرورش وقت گذاشتند برخی این گله را مطرح میکنند که چرا این وقت بیشتر برای معیشت در نظر گرفته نشده است و چرا به آموزش این قدر اولویت پیدا کرد؟
حاجی میرزایی: اگر از من به عنوان کسی که در خدمت آقای رئیس جمهور هستم و تقریبا در همه جلسات و محافل ایشان حضور دارم اگر از من بپرسید پربسامدترین مفهومی که آقای رئیس جمهور در تمام جلسات روی آن تکیه میکند، چیست، میگویم معیشت مردم، هیچ چیزی به اندازه معیشت موضوع توجه ایشان نیست. توصیه اش به همه دستگاههای اجرایی این است که هر تصمیمی که میگیرید بعد معیشت به خصوص معیشت طبقات ضعیف را در نظر بگیرد، تصمیمی بدون توجه به معیشت مردم مطرودست. ما کارهایی کردیم، حتما آمارهای آن را وزارت رفاه میدهد، در مورد این که نسبت به گذشته تلاش شده است که کالابرگ با ارزش بیشتری داده شود ولی همچنان اظهار شرمندگی میکنیم و میدانیم مردم در تنگنا و فشار هستند، اما حرکت به سمتی که این معیشت وضع بهتری پیدا کند. کار پیچیده و سختی است و الان تاکید آقای پزشکیان این است که ما یارانههای زیادی میدهیم ولی این یارانهها عادلانه توزیع نمیشود.
سوال: صد و پنجاه میلیارد دلار؟
حاجی میرزایی: ممکن است کسی بگوید که بروید عادلانه توزیع کنید، وقتی میروید که عادلانه توزیع کنید میبینید خیلی موضوع پیچیده است، طبقات مختلف اجتماعی چه اثری میپذیرند اگر شما قیمتها را جابه جا کنید، گروهی طرحی را تهیه کردند، این طرح را در جلسه سران سه قوه در دفتر طرحی تهیه شد، در سران سه قوه مطرح شد و همه سران با آن موافقت داشتند ولی وقتی خواستیم اجرا کنیم، آقای پزشکیان سوال شان این بود که چطور میخواهید اجرا کنید، میخواهید همین طور بخشنامه کنید و پیش بینی کردید که چه آثاری دارد در طبقات مختلف و صنعت و طبقات مختلف اجتماعی و در کشاورزی، گروهی که کار کرده بودند گفتند اجازه دهید ما برویم یک استان را شبیه سازی کنیم و فرض کنیم این سیاست در این استان اجرا شده است، ببینیم طبقات مختلف، دهکهای مختلف چه اثری از این را میپذیرند، چه عدهای منتفع میشوند و چه عدهای تغییر نمیکند و چه عدهای متضرر میشوند، طبقات اجتماعی و صنعت و کشاورزی چه وضعی پیدا میکند. یک استان 500 تا 600 هزار نفری یک استان سمنان، بنا بود ظرف یک هفته این کار را بکنند و سه ماه طول کشیده است، وقتی این را ریز میکنید میبینید پیچیدگیهای بسیاری دارد، اگر بی اعتنا باشید به این پیچیدگیها نشده است.
سوال: شما قبول دارید که اتفاق ملموسی نیفتاده است، از نظر مردم حس نشده است؟
حاجی میرزایی: اتفاق ملموسی که توقع داشتیم نیفتاده است، اتفاقی افتاده، اما این اتفاق کفایت نمیکند، ما هم قبول داریم که کفایت نمیکند و باید تلاش کنیم که باید تلاش شود. باید در نظر بگیریم که دولت آقای پزشکیان از زمانی که شروع کرده در تمام روزها زنجیرهای از مشکلات مختلف که هر کدام آنها میتواند اقتصاد یک جامعه را میخکوب کند اتفاق افتاده و تلاش کرده با سخت کوشی و تلاش یک جوری امور را پیش ببرد و اعتقاد ایشان براین است که ما قادریم این مسائل را حل کنیم. شرطش این است که اول محیط مان را، انسجام مان و وحدت مان را بهم نزنیم، الان میبینیم بعضی از افراد از موفقیت دولت گله میکنند، همزمان شکاف در جامعه ایجاد میکنند، درست مثل این که میگوید این مزرعه شما این میوه اش به درد نمیخورد و همزمان هم دارد نمک میریزد پای ریشههای این درخت و آلودگی ایجاد میکند که آن محصول خوب به ثمر نشیند، نمیتواند ربط این دو تا را خوب تشخیص دهد، برای موفقیت نیاز به وحدت هستیم.
سوال: بعضی وقتها صحبتها و شائبههایی مبنی بر افزایش قیمت نرخ بنزین و انرژی مطرح میشود، چون صحبت از عادلانه کردن یارانهها و هدفمندی شد، مطرح میشود آزادسازی اتفاق بیفتد، چند نرخی میخواهد اتفاق بیفتد؟ این چنین موضوعی در دستور کار دولت است؟
حاجی میرزایی: بنزین همیشه موضوع دولتها بوده است، آن چیزی که قطعی است برای حفظ همان نگرانی که اگر مثلا این قیمت تغییر پیدا کند، شرایط افراد مختلفی که معیشت شان با این بنزین مرتبط است چی میشود، تصمیماتی را یک مقدار با کندی روبه رو میکند، اما چیزی که قطعی است این است که ما داریم نزدیک سه و نیم میلیارد دلار بنزین آزاد با قیمت دلار وارد میکنیم و بدهیم مثلا هزار و پانصد تومان یا سه هزار تومان، آن بنزینی که برای ماشینهای لوکس است بنا شده است که بنزین سوپر بیاورند به قیمت واقعی خودش هم بفروشند، آنهایی که میخواهند ماشینشان مدل بالاست از این بنزین استفاده کنند.
سوال: این که آیا داماد آقای رئیس جمهور یا فرزند آقای رئیس جمهور در انتصابات دخالتی دارند؟
حاجی میرزایی: به هیچ وجه، من الان در تلویزیون میگویم اگر کسی خلاف این را دیده است میتواند بگوید، این افراد زیرمجموعه دفتر هستند و با من کار میکنند، اگر دفتر رئیس جمهور به یک وزارتخانه یا به یک شرکت، به یک بانک کسی را معرفی کرده باشد که این آقا این حکم را بده، اعلام کند، ما به هیچ عنوان، میگوییم اگر اعتماد کردید یک کسی را کردیم وزیر، به خودش اختیار دهیم که خودش آدم هایش را انتخاب کند، چرا ما به جایش انتخاب کنیم.