کرمان رصد - اطلاعات / «عصای موسی مقابل ارابه های گیدعون» عنوان یادداشت روز در روزنامه اطلاعات به قلم جمیله کدیور است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
از 7اکتبر 2023 که اسرائیل جنگ غزه را آغاز کرد تا امروز، نتانیاهو هدف اصلی جنگ را "نابودی حماس و آزادی گروگانها" اعلام کرده است. به این منظور، ارتش رژیم صهیونیستی هر از چند وقت عملیاتی با یک نام جدید و اهداف یادشده شروع کرده و بدون دستیابی به هدف های اعلام شده، بعد از چندی آن را با هزینه های بالای جانی و مالی به پایان رسانده و بلافاصله عملیات جدیدی را با اسمی نو و با همان اهداف قبلی آغاز کرده است. از عملیات «شمشیرهای آهنین» در 7اکتبر 2023تا امروز که «ارابه های گیدعون 2» در جریان است، طولانی ترین جنگ تاریخ اسرائیل هنوز به پایان نرسیده و بعد از نقض آتش بس سه مرحله ای، طرح های آتش بس مکررآً توسط رژیم صهیونیستی رد شده است.
در اواخر سپتامبر2024و بعد از حدود یک سال جنگ بی نتیجه، «طرح ژنرال ها» اعلام شد و در اوایل اکتبر 2024،ارتش نسخه اصلاح شده آن را پذیرفت و اجرای آن را با قطع انتقال کمکهای بشردوستانه به این منطقه و تحمیل گرسنگی برای وادار کردن ساکنان به ترک محل خود در شمال نوار غزه شروع کرد. آغاز روند بازگشت ساکنان غزه به شمال در 8بهمن 1403در مرحله اول آتش بس عملاً شکست طرح ژنرال ها بود.
یک ماه بعد از پایان مرحله اول آتش بس سه مرحله ای و نقض آن توسط اسرائیل در مارس 2025،عملیات «ارابه های گیدعون» در 26اردیبهشت 1404آغاز شد و15مرداد 1404پایان آن اعلام شد. این عملیات که یکی از بزرگترین تهاجم های ارتش اسرائیل از 7اکتبر 2023به شمار می رفت و قرار بود با فشار نظامی و گرسنگی دادن به مردم غزه، حماس را به عقب نشینی در مذاکرات وادار کند، نه تنها به اهداف اعلام شده خود یعنی «نابودی حماس و آزادی گروگانها» نرسید، بلکه هزینه ای سنگین معادل 25میلیارد شِکِل (حدود 6.75میلیارد دلار آمریکا) بر خزانه رژیم تحمیل کرد و در شرایطی که مقامات از موفق بودن این عملیات سخن می گفتند، رسانه های اسرائیلی شکست آن را اعلام کردند. در 13مرداد 1404، روزنامه تایمز اسرائیل گزارش داد:عملیات «ارابه های گیدعون» پس از 3ماه به پایان خود نزدیک می شود؛ درحالی که اهداف وعده داده شده، محقق نشده اند. این روزنامه نوشت: «اسرائیل در دستیابی به هدف تصرف غزه، انتقال جمعیت فلسطینی به جنوب، جلوگیری از کنترل حماس و از همه مهمتر، آزادی گروگانها شکست خورد.»
اخیراً نیزسندی داخلی ازارتش اسرائیل به بیرون درزکرده که نشان می دهداین عملیات نه تنها به اهداف خود نرسیده،بلکه به شکست استراتژیک منجر شده است ودرحالی که مقامات سیاسی و نظامی بر موفقیتهای میدانی تأکید دارند، سند داخلی به صراحت شکست را تائید می کند. سند نشت کرده ارتش اسرائیل، عملیات «ارابه های گیدعون» را به عنوان نمونه ای از شکست برنامه ریزی، اجرا و مدیریت منابع معرفی می کند و نشان می دهد که ارتش اسرائیل نه فقط به اهداف نظامی خود نرسید، بلکه در ابعاد انسانی و بین المللی نیز دچار آسیب شد واین نگرانی مشهود است که در عملیات «ارابه های گیدعون2» که در ادامه عملیات سابق «ارابه های گیدعون» که یکی از عناصر اصلی اش، تخلیه گسترده ساکنان نوار غزه از مناطق جنگی از جمله شمال غزه و انتقال آنها به مناطق جنوب غزه بود، خطاهای قبلی تکرار شوند، چرا که هنوز درسهای لازم از فاز اول عملیات گرفته نشده است. مهمترین جنبه های سند افشا شده ارتش شامل موارد زیر است:
بازار ![]()
یک. شکست در تحقق اهداف اصلی: سند اذعان می کند که «عملیات گیدعون شکست خورده است» و هیچیک از اهداف کلیدی عملیات محقق نشده اند: نه حماس فروپاشید و نه گروگانها آزاد شدند.
دو. خطاهای استراتژیک: بر اساس این سند «ارتش در غزه همه اشتباهات ممکن را مرتکب شد.» از جمله خطاهای مذکور، پیشروی کند، عملیات در مناطق تکراری، فقدان جدول زمانی روشن عملیات که باعث فرسایش شدید نیروها شد، مدیریت نادرست منابع، بی توجهی به شرایط جنگ شهری و عدم آمادگی برای جنگ چریکی که سبب شد حماس ابتکار عمل را به دست گیرد و ناتوانی ارتش در تدوین طرحها و شیوه های رزمی متناسب با سبک نیروهای قسام اعلام شده است.
سه. بحران کمکهای بشردوستانه: بر اساس این سند، شکست در برنامه ریزی و بی کفایتی و سوء مدیریت در توزیع کمکها، به حماس اجازه داد کارزار تبلیغاتی مؤثر درباره قحطی به راه اندازد و باعث ایجاد «تصور قحطی» در غزه شود. این امر به شکل گیری فشار بین المللی علیه اسرائیل انجامید و اعتبار اسرائیل را در سطح جهانی تضعیف کرد .
چهار. منطق بازدارندگی به جای پیروزی: در متن سند تأکید شده است که ارتش بیشتر به دنبال «ایجاد هراس» و بازدارندگی بود تا پیروزی قاطع؛ موضوعی که حماس به سرعت درک کرد و از آن بهره برد.
پنج. دعوت به تغییر استراتژی: این سند شامل درخواست ضمنی برای تغییر در استراتژی ارتش اسرائیل در غزه بود و اینکه روشهای مورد استفاده با اهداف و با روش جنگی حماس که روش کار ارتش اسرائیل برای آن آشکار شده است، سازگار نیست.
شش. جنبه مثبت فشار نظامی: اگرچه سند شکست را تصدیق می کند، اما به این نکته مثبت هم اشاره دارد که فشار نظامی منجر به کاهش خواست های حماس در مذاکرات پیرامون آزادی گروگانها و افزایش تعداد گروگانهایی که حماس حاضر شد در جریان معامله آزاد کند، شده است.
سند مذکور چالشها و پیچیدگیهای بزرگی را که ارتش در میدان با آن روبرو است، آشکار می کند و به طور غیرمستقیم، قدرت مقاومت و توانایی آن در ناکام گذاشتن برنامه های ارتش را در طول تقریباً دو سال گذشته نشان می دهد.
ارتش اسرائیل ادعاهای مطروحه در این سند را که توسط مرکز اطلاعات عملیاتی نیروهای زمینی ارتش تهیه و در میان چند تیپ نظامی توزیع شده، رد و تاکید کرد که اهداف محقق شده اند و همچنان برای دستیابی به اهداف کلی جنگ علیه غزه تلاش می کند. ارتش همچنین اعلام کرد که این سند بدون مجوز رسمی توزیع شده و اکنون تحت بررسی است. احتمالاً نشت آن ناشی از اختلافات داخلی سطوح سیاسی و نظامی از یک سو و درون کادرهای نظامی از سوی دیگر و تلاشی بود برای فشارجهت توقف جنگ به امید اینکه شاید با تحریک افکار عمومی از تکرار یک عملیات شکستخورده دیگر جلوگیری شود.
این درز اطلاعات در شرایطی رخ می دهد که حماس موافقت خود را برای یک توافق جامع آتش بس ارائه شده توسط میانجیگران از 27مرداد 1404، مبتنی بر آزادی همه اسرای اسرائیلی در غزه در برابر آزادی تعداد مشخصی از زندانیان فلسطینی از زندانهای رژیم، تشکیل یک دولت ملی مستقل تکنوکرات برای مدیریت همه امور نوار غزه و به عهده گرفتن فوری مسئولیت در همه زمینه ها، پایان جنگ و ... اعلام کرده، ولی کابینه سیاسی- امنیتی اسرائیل هیچ پاسخ رسمی مثبت یا منفی به این پیشنهاد نداده و هیچ پیشنهاد جایگزینی نیز ارائه نکرده است، بر ادامه عملیات در غزه اصرار دارد.
برای تحت الشعاع قرار دادن شکست ارابه های گیدعون در غزه، ارتش اسرائیل تلاش کرد تا در کنار جنایت های همه روزه در غزه، با حملاتی در جبهه های دیگر، همچون حمله به کابینه یمن و ترور چهره های غیرنظامی آن شامل نخست وزیر و تعدادی از وزرای یمنی، عملیات مکرر در سوریه و لبنان، همزمان با دعواهای درونی در دولت اسرائیل در مورد عدم دستیابی به اهداف عملیات ارابه های گیدعون، توجهات را از شکست خود در غزه منحرف کند و روحیه نیروهای ارتش را تقویت و توجه افکار عمومی داخلی را به موفقیت های خارجی خود در حالی که در غزه توفیقی کسب نکرده، جلب کند.
اسرائیل با انتخاب نام ارابه های گیدعون از داستان توراتی گیدعون بهره گرفته تا بادادن وجهه دینی به جنگ روایت پیروزی را به نفع خود رقم بزند. انتخاب نام گیدعون برای این عملیات ریشه در متن کتاب مقدس دارد. ارابه های گیدعون نه تنها یک ارجاع تاریخی/مذهبی، بلکه یک نماد روانی–ایدئولوژیک است که هدفش ایجاد انگیزه در سربازان و القای مشروعیت دینی–ملی به افکار عمومی اسرائیل و یهودیان برای ادامه جنگ است.
این در حالی است که مقاومت غزه نیز همچنان ضربه های زیادی از نظر جانی و تجهیزات به رژیم وارد کرده است؛ خصوصاً بعد از انتخاب عزالدین حداد که پس از ترور محمد سنوار، رهبری حماس را در نوار غزه بر عهده گرفته، با تغییراتی در استراتژی جنگی، تلفات و آسیب های قابل ملاحظه ای بر ارتش وارد شده است. فقط ساعاتی پس از اعلام آغاز عملیات ارابه های گیدعون 2 توسط ارتش صهیونیستی برای اشغال شهر غزه، گردانهای قسام از انجام سلسله عملیات «عصای موسی» برای مقابله با نظامیان صهیونیست در شمال باریکه غزه خبر داد. انتخاب عصای موسی پاسخی مستقیم و قوی به نامگذاری رژیم صهیونیستی بود. عصای موسی ابزاری بود که به معجزه الهی در شکافتن دریا، تبدیل به اژدها برای بلعیدن سحر ساحران و جاری ساختن آب از دل سنگ تبدیل شد.
عملیات سنگ داوود در پاسخ به مرحله اول ارابه های گیدعون و عملیات عصای موسی در پاسخ به عملیات ارابه های گیدعون 2 برگرفته از میراث دینی/قرآنی حاوی این پیام روشن است که علیرغم تفاوت فاحش در قدرت دو طرف، همانطور که داوود با سنگ با ظلم جالوت و موسی با عصایش مقابل استبداد فرعون ایستاد، غزه به عنوان طرف ضعیف می تواند بر اسرائیل به عنوان طرف قوی با امکانات فراوان پیروز شود. این نامگذاری ها جنگ را از حوزه میدان به حوزه روایت نیز کشانده و درصدد است نشان دهد توانایی اسرائیل در کشتار و تخریب به معنی توانایی اش در پیروزی بر دشمنانش نیست و معجزه های موسی می تواند ورق جنگ را به ضرر گیدعون برگرداند.
به موازات عملیات نظامی ارابه های گیدعون2 اسرائیل در عمق شهر غزه و نفوذ در محله های اطراف آن که دهها هزار نفر را مجبور به ترک خانه های خود کرده، تعداد قابل توجهی نیز با امتناع از حرکت به سمت جنوب، به جای آن به سمت غرب به خیابان الرشید نقل مکان کرده و با برپا کردن چادرهای خود در این خیابان در خط ساحلی مدیترانه مستقر شده اند. در حالی که یکی از عناصر اصلی طرح ارابه های گیدعون 2 ، تخلیه گسترده ساکنان نوار غزه از مناطق جنگی از جمله شمال غزه و انتقال آنها به مناطق جنوب غزه است و ارتش اسرائیل انتظار مهاجرت دسته جمعی مردم را به سمت جنوب داشت، بخش زیادی از مردم با رد کوچ اجباری، می گویند «ترجیح می دهیم اینجا کشته شویم تا در جنوب.» این اقدام جمعی مردم در کنار عملیات نظامی نیروهای مقاومت، سیاسی ترین حرکت جمعیتی است که غیر از جان خود چیزی برای حفظ خاک و سرزمین خویش در برابر اشغالگران ندارد.
دیدیم که سنگ داوود مرحله اول ارابه های گیدعون را شکست داد. در انتظار معجزه عصای موسی بمانیم و ببینیم در مقابل «ارابه های گیدعون2 چه می کند؟