چاپ

کرمان رصد - ایسنا/کرمان نزدیک به دوسال است جهان و به تبع آن ایران و کرمان درگیر ویروسی سهمگین شده که تمام تبعات زندگی بشر را تحت الشعاع قرار داده؛ این‌که در این مدت چه گذشته؛ قطعا گفتنی و شنیدنی‌های بسیار دارد، اما آنچه در آینده ما را به این روزها می‌آورد قطعا تصاویر و عکس‌هایی است که از روز اول پاندمی عکاسان گرفتند که تلخ و شیرین مفاهیم مرگ، زندگی، گذشت، ایثار، رنج و ... را نشان دادند و مرجعی مستند شد برای رجوع به این دوران سیاه.

هر چند کسی عکاسان را ندید و بودنشان را قدر ندانست و در این راه سختی‌ها کشیدند، اما آن‌ها پا به پای این پاندمی آمدند، با خیلی‌ها جنگیدند تا بی‌واسطه نشان دهند که چه بر سر زندگی بشر آمده؛ حضور بی وقفه عکاسان در این دوران و رسیدن 19 آگوست روز جهانی عکاسی بهانه‌ای شد تا از حال و روز آن‌ها در این دوران از زبان خودشان بشنوم.
برای همین به سراغ "محسن سعادت نصری"، "حمید صادقی"، "محمد قنبری" و "مهلا جنابی" به عنوان بخشی از جامعه عکاسی کرمان رفتم؛ که گزارشی از این گفت‌وگوها را در ادامه می‌خوانید:
"محسن سعادت نصری" که بیشتر به عنوان عکاس تئاتر شناخته می‌شود برای نشریات و خبرگزاری‌های مختلفی عکاسی کرده است.
او درباره حال و روز عکاسان در این روزها می‌گوید: عکاسان در هر شرایط سختی کار کردند و می‌کنند، الان که بیشتر برنامه‌ها تعطیل شده، باز هم عکاسان در صحنه هستند، البته گروهی که تدریس و کارهای دیگر دارند نیاز مالی ندارند، ولی عکاسان خبری و یکی مثل من که عکاسی تئاتر انجام می‌دهم خیلی ضربه خورده‌ایم.
مافیای هنر به خیلی‌ها ضربه زده است
سعادت نصری ادامه می‌دهد: فضای فرهنگی کرمان خلاصه شده به عامه پسند بودن، به چند تئاتر حماسی، جنگی و چند کنسرت از شهرهای دیگر؛ مافیایی که در فرهنگ و هنر بوده، این‌جا هم وجود دارد و متاسفانه به خیلی‌ها ضربه زده؛ این‌که چند نفر فقط می‌توانند بخوانند، عکاسانی که پولی نمی‌گیرند، یا با قیمت پایین کار می‌کنند، همه ضربه زده؛ در کرمان اجرای تئاتری داشتیم که فردی علاوه بر بلیط و اسکان چهار یا پنج میلیون دستمزد گرفته، ولی شما که عکاس خبری هستید چند گزارش بدهی، این دستمزد را می گیری؟
روابط عمومی‌ها و مسولان سواد بصری ندارند
وی می‌افزاید: بخش اقتصادی قضیه می‌لنگد، اگر اقتصاد تامین باشد، زیر آب زدن هم تا حدودی رفع می‌شود و حسودی کم می‌شود؛ چیزی که در کرمان خیلی زیاد است. نیاز اقتصادی اخلاق را از بین می‌برد.
سعادت نصری با انتقاد از روابط عمومی‌ها و ادارات استان ادامه می‌دهد: روابط عمومی‌ها و مسولان ادارت سواد بصری ندارند و در زمینه‌ی عکاسی توجیه نیستند و برای عکاسان ارزش قائل نمی‌شوند.
امروز تخصص و رزومه معنا ندارد
این عکاس تئاتر می‌افزاید: وقتی به سال‌هایی که در حوزه هنر در کرمان گذاشته‌ام، فکر می‌کنم، خیلی چیزها برایم آزار دهنده است و روز و شب ذهنم را مشغول می‌کند، این‌که اگر وضعیتم این است یا پارتی نداشتم یا زیادی پایبند اخلاق بودم و ...
وی از نبود تخصص در فضای کرمان گله دارد و می‌گوید: امروز تخصص و رزومه معنا ندارد و شبیه شوخی است، روابط بر ضوابط می چربد و در استخدام‌ها لابی‌گری بیداد می‌کند.
سعادت نصری می‌افزاید: عکاس خوب می‌بیند و آگاهی و اندیشه می‌آفریند، اما مظلوم واقع می‌شود، بد با او برخورد می‌شود. نظام اقتصادی عکاس مناسب نیست و این عامل باعث عدم خلاقیت، نا امیدی، نداشتن ثبات تفکر و تامل شده. جان می‌کنیم برای ایجاد آگاهی، ولی پوستمان کنده می‌شود تا حداقل حقمان را بگیریم، چهره بودن با تولید آثار پوچ بر گمنامی و فاخر بودن ارجحیت دارد.
این عکاس دغدغه‌ی دیگرش در کرمان را این‌گونه بیان می‌کند: دور بودن از پایتخت و مرکز باعث عدم رشد و آموزش می‌شود، در کرمان برای کسی که به تهران برود و برگردد، یا به تهران مهاجرت کند سر و دست می‌شکنند، امابه کرمانی‌ها بهایی نمی‌دهند، همه که نمی‌توانند به تهران بروند، بعد مسافت تا پایتخت باعث دیده نشدن است.
وی افزود: من از 140 تئاتر آرشیو عکس دارم، ولی این‌قدر دلسرد شدم که حسش را ندارم که مرتبشان کنم تا شاید بتوانم در کتابی منتشرشان کنم. انسان بعد از سال‌ها کار و تلاش احساس می‌کند اتفاقی برایش نیفتاده و حس پوچی به او دست می‌دهد.
فروش عکس نداریم
"حمید صادقی" که از عکاسان با سابقه و مطرح خبری و مستند کرمان است و با خبرگزاری‌های مختلف کار کرده و عکس‌هایش در خبرگزاری‌های خارجی نیز منتشر شده فرد دیگری است که به سراغش می‌روم، او درباره‌ حال و روز عکاسان در سال اخیر می‌گوید: عکاسان این روزها اوضاعی ندارند، کارها تعطیل شده دانشگاه‌ها و آموزشگاها تعطیل است، بازار فروش عکس خوابیده، کسی تبلیغات نمی‌کند که بخواهد عکس بخرد، گردشگری تعطیل است و فروش عکس نداریم.
صادقی درباره‌ی کار عکاسان خبری کرمان در دوران کرونا نیز می‌گوید: کرمان عکاس زیادی در این حوزه ندارد و واقعا حضور بیرون خانه کار خطرناکی است، مخصوصا برای ما که بچه کوچک داریم ولی خوب من دیگر خیلی زیاد درگیر عکاسی خبری نیستم و بیشتر مستند کار می‌کنم، ولی نه به این شکل که به این موضوعات کرونا ارتباط داشته باشد.
وی درباره‌ی تاثیر گذاری عکاسان در این دوران می‌گوید: ما هر کار هم که بکنیم، مردم کار خودشان را انجام می‌دهند. ولی با این حال می‌توانیم با گوشزد کردن خیلی از مسایل اجتماعی مربوط به کرونا یا آگاهی دادن به مردم، البته نه از طریق گزارش‌های فرمالیته و فرمایشی( که متاسفانه این روزها همه هم دولتی‌ها و نهادهای غیردولتی دنبال شعار و نمایشی کردن کار هستند) از طریق تهیه گزارش‌های مستند و فکر شده و به تصویر کشیدن واقعیات مردم به دور از تشریفات و شعار تاثیر خوبی بگذاریم.
نشان دادن واقعیت می‌تواند جنبه بازدارنده داشته باشد
این عکاس ادامه می‌دهد: مثلا می‌توان عکس‌هایی گرفت از مریض‌هایی که اوضاع خوبی ندارند، شامل بیمارستان، قرنطینه و حتی دفن این بیماران، که واقعیت امر را نشان بدهد؛ درست است همه می‌گویند سیاه نمایی است ولی همین نشان دادن واقعیت بیماری به شکل کاملا مستند و واقعی می‌تواند مردم را به عمق اتفاق افتاده سوق بده و جنبه بازدارنده داشته باشد. یا می‌توان رفت سراغ خانواده‌هایی که در اثر کرونا کسانی را از دست دادند و بقیه هم قرنطینه هستند. یا رفت سراغ پرسنل بیمارستان و از رنج و سختی‌های آن‌ها عکاسی کرد و نشان داد که چه قدر می‌تواند بی‌توجهی مردم جامعه باعث رنج آن‌ها شود.
صادقی می‌افزاید: مطمئنا این بخشی از تاریخ ماست که روایت بخش عمده ای از آن به عهده عکاسان است و می‌تواند در آینده از این عکس‌ها برای بررسی شرایط جامعه در این روزها استفاده شود؛ کتاب و نمایشگاه هم می‌تواند بشود و سندی باشد برای آیندگان.
وی درباره‌ی شرایط کاری‌اش در دوران کرونا می‌گوید: من که بیشتر بیکار بودم و خیلی سخت گذشته و می‌گذرد. پروژه‌های خیلی محدودی به شکل خصوصی داشتم و گاهی تدریس داشتم، ولی با این شرایط گرانی که وجود دارد مشکلی را اصلا حل نمی‌کند.
صادقی ادامه می‌دهد: ما عضو صندوق حمایت از هنرمندان هستیم و ارشاد باید از ما حمایت کند؛ که متاسفانه تا حالا هیچ حمایتی انجام ندادند. انجمن عکاسان ایران یک حرکت کوچک برای اعضای انجمن و کسانی که مدرس بودند انجام داد، البته خوب من و چند نفر از دوستان هم عضو انجمن ملی عکاسان ایران هستیم و هم شرایط انجمن را داریم؛ ولی بقیه چه می‌شوند؟ ارشاد این‌جا باید خودش را نشان بدهد و از هنرمندان حمایت کند وگرنه در شرایط عادی که زیاد اتفاق خاصی نمی‌افتد. ارشاد اسلامی هر چه دارد از هنرمندان است. کارهای حمایتی دیگری مثل خرید آثار هنرمندان یا تهیه بسته‌های حمایتی یا بن کالا و هر چه که در توانشان باشد را هم می‌توانند انجام دهند، البته اگر بخواهند.
"محمد قنبری" که از عکاسان جوان کرمانی است درباره‌ی شروع عکاسی‌اش این‌گونه می‌گوید: متولد 79 هستم و تقریبا از 15 سالگی وارد هنر عکاسی شدم.
وی می‌افزاید: زندگی ام عکاسی است، من برای خرید دوربین کارگری کردم الان هم بعضی ماه‌ها که درآمد ندارم می‌روم مغازه دوستم شاگردی می‌کنم. عاشق کارم هستم یادم است دو سال پیش عید نوروز لباس نخریدم و پولش را برای دوربین گذاشتم و گوشی که دستم بود را فروختم. من بعضی شب‌ها که خواب نمی‌روم دوربینم را می‌آورم کنارم تا خواب بروم و گاهی وقت‌ها کابوس عکاسی می‌بینم.
مسئولان باید ارزش یک عکس را بفهمند
قنبری درباره‌ی شرایط کاری عکاسان در کرونا می‌گوید: از لحاظ کاری که خیلی ضعیف شده، ولی خب هستند عکاسانی در استان‌های دیگر که دائم در بیمارستان و بهشت زهرا و ... هستند و اوضاع کاری نسبتا خوبی دارند. اما من در خانه نشستم و عکس‌های عکاسان استان‌های دیگر را می‌بینم و حسرت می‌خورم.
قنبری به برخورد با عکاسان در کرمان هم انتقاد دارد و می‌گوید: ما شغلمان عکاسی است؛ همان طور که پرستاران عزیز در این شرایط خدمت می‌کنند ماهم وظیفه‌مان ثبت و پوشش اتفاقات است، مسئولان باید ارزش یک عکس را بفهمند. این روزها همه عکاس هستند، همه مردم‌جهان‌ یک‌گوشی در جیبشان دارند که عکاسی می‌کنند، اما کسی فکر عکاسی نیست که سال‌ها تجربه و مطالعه در زمینه‌ی عکاسی داشته و میلیونی هزینه کرده، کسی به عکس و عکاس اهمیت نمی‌دهد و نمی‌داند عکاسان زندگی‌شان با همین هنر می‌چرخد.
وی ادامه می‌دهد: همکارانم در استان‌های دیگر از مسئولین شهر خودشان راضی هستند، حتی می‌گویند که در بعضی از حادثه‌های ناگهانی ما زودتر از همه می‌رسیم و پوشش می‌دهیم. ولی ما در کرمان باید التماس یک مسئول را بکنیم تا بگذارد از برنامه‌ای که دارد عکاسی کنیم و تازه بگوییم خبرگزاری چیست. حتی روابط عمومی‌ها هم همکاری نمی‌کنند.هیچ جای دنیا فکر نمی‌کنم این‌طور باشد.‌
از قنبری می‌پرسم چرا عکاسی خبری درکرمان مثل دیگر استان‌ها نیست و تعداد خیلی کمی عکاس خبری داریم که می‌گوید: از بس ظلم به آن‌ها شده، از بس بی اهمیت و کوچک شدند. از کل عکاس‌های خبری حال حاضر و گذشته کرمان بپرسی یکی راضی نیست‌. کسی هم که بماند بعد از یک مدت می‌رود؛ خیلی از خبرگزاری‌ها در کرمان اصلا عکاس ندارند؛ با این اوضاع نگرانم که چه بر سر آینده عکاسی خبری کرمان می‌آید.
"مهلا جنابی" عکاس دیگری است که به سراغش می‌روم و درباره شروع عکاسی‌اش می‌گوید: علاقه من به عکاسی از خیلی زمان پیش بود و از سال 86 مشغول عکاسی بودم ولی چون به ژانر عکاسی خبری و مستند علاقه داشتم پیگیر خبرگزاری شدم و با یک خبرگزاری استانی شروع کردم.
از او درباره‌ی این‌که چرا عکاسی خبری درکرمان نسبت به دیگر استان‌ها رونق کمتری دارد می پرسم که می‌گوید: به نظرم یکی این‌که خبرگزاری‌های استانی هزینه اندکی برای عکاس در نظر می‌گیرند و دیگر این‌که ارگان‌ها با عکاس همکاری نمی‌کنند، مورد بعدی هم این‌که روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری استان عکاسی با موبایل شخصی را جایگزین حضور عکاس حرفه‌ای خبری کردند.
نبود انجمن عکاسان باعث رکود عکاسی در کرمان شده است
جنابی می‌افزاید: عکاسان کرمان متاسفانه جایگاه خودشان را نمی‌دانند اکثرا به پوشش جلسات محدود شدند و کار تولیدی ندارند و این‌که عکاسان کرمان پیگیر انجمن عکاسان نیستند و چون درآمد این شغل خبری آن‌چنان نیست بیشتر انرژی و سرمایه را روی کارهای دیگر گذاشتند که باعث شده پیگیر مسائل خانه مطبوعات و انجمن و جلسات علمی نباشند.
وی ادامه می‌دهد: برای همین شما نمی‌بینید کسی از عکاسان استانی که از طرف استان یا خانه مطبوعات بیمه شده باشد و این بی‌توجهی مسئولان به برگزاری نمایشگاه و کارگاه‌های آموزشی در کرمان و نبودن انجمن عکاسان باعث رکود عکاسی در کرمان شده است.
جنابی با اشاره به شرایط سخت عکاسان خانم در کرمان می‌گوید: در کرمان نسبت به عکاس خبری خانم اصلا دید خوبی وجود ندارد. برای من وسایر عکاس‌های خانم این عبارات که عکاس خانم نمی‌تواند وارد شود! مگر عکاس زن هم داریم! زیاد شنیده شده است.
وی درباره‌ی عکاسی کرمان هم می‌گوید: کرمان پتانسیل عکاسی زیاد دارد کسانی هم داریم که خوب کار می‌کنند، اما در استان دیده نمی‌شوند. اگر مثل سایر استان‌ها اهمیت داده می‌شد و فضایی برای بهتر دیده شدن عکاسان بود، مسلما پیشرفت خود عکاس و معرفی بهتر استان کرمان انجام می‌شد.
جنابی ادامه می‌دهد: در کرمان سالن مناسب برای نمایش عکس وجود ندارد، حامی که از عکاس و نمایشگاهش حمایت کند وجود ندارد و بازدیدکننده‌های نمایشگاه‌های عکس کم هستند.
این عکاس می‌افزاید: مسئولان درک درستی از عکاس ندارند؛ اکثرا چیزی که می‌خواهند این است شما جوری عکس بگیر که کار ما خوب منتشر شود و از زوایای بد و کار بدمان نگیر! عکاس خبری ماندن در کرمان خیلی مشکل است مگر این که تحت حمایت ارگان خاصی باشید.
وی از درآمد عکاسی خبری هم می‌گوید: در عکاسی خبری اولین چیزی که می‌گویند این است که باید دلی کار کنی! دلی کار کردن هم با این وضعیت اقتصادی سازگار نیست، با توجه به هزینه‌های بالای تجهیزات و کم بودن حق تصویرها دخل و خرج زندگی‌ها جور نمی‌شود.
انتهای پیام