کرمان رصد - زومیت / بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که برخی رفتارهای غیرعادی در تمساح‌ها، همچون بلعیدن سنگ، ممکن است نقش کلیدی در سازگاری‌های فیزیولوژیکی آن‌ها ایفا کند.
الیگاتورها یا تمساح‌های پوزه پهن در غذا خوردن سخت‌گیر نیستند. اگر فرصت پیدا کنند، انواع ماهی‌ها، پرندگان، لاک‌پشت‌ها، پستانداران کوچک و به ندرت، حتی انسان را هم می‌خورند. اما در میان چیزهای عجیب و غریبی که در معده آن‌ها پیدا شده است، سنگ هم دیده می‌شود.
بازار ![]()
دلایل زیادی وجود دارد که چرا حیوانات سنگ می‌بلعند. در این زمینه، دانشمندان این سنگ‌ها را گاسترولیت می‌نامند. برخی حیوانات برای خردکردن غذا این کار را می‌کنند، بعضی برای جذب مواد معدنی مانند کلسیم، و برخی دیگر برای خلاص شدن از انگل‌ها.
برای برخی حیوانات آبزی، انگیزه ممکن است به شناوری مربوط باشد. این ایده که خزندگان خانواده تمساحان برای سنگین‌تر شدن، سنگ می‌بلعند، نخستین‌بار توسط بومیان آمریکای جنوبی مطرح شده بود.گروهی از دانشمندان دانشگاه یوتا برای آزمودن این فرضیه قدیمی که تمساح‌ها برای سنگین‌تر شدن سنگ می‌بلعند، آزمایشی انجام دادند. آن‌ها هفت الیگاتور آمریکایی جوان (Alligator mississippiensis) را به آزمایشگاه آوردند و بررسی کردند که آیا خوردن سنگ‌ریزه‌ها روی رفتار شیرجه‌زدن آن‌ها تأثیر دارد یا نه.
آن‌طور که آی‌اف‌ال ساینس می‌نویسد، بدون وجود سنگ در معده، تمساح‌ها به‌طور میانگین کمتر از 6 دقیقه زیر آب می‌ماندند. اما پس از بلعیدن سنگ‌ها، میانگین مدت ماندن زیر آب حدود 11 دقیقه شد. به بیان دیگر، تمساح‌هایی که سنگ خورده بودند، می‌توانستند 88 درصد بیشتر از آن‌هایی که معده خالی داشتند زیر آب بمانند.
پژوهشگران با توجه به نتایج خود این‌گونه پیشنهاد کردند که گاسترولیت‌ها به سنگین‌تر شدن بدن تمساح‌ها کمک می‌کنند و وزن اضافه اجازه می‌دهد حیوان بتواند ریه‌های خود را بدون آن‌که به سطح آب بیاید، منبسط کند. این تعادل برای آن‌ها برتری تاکتیکی ایجاد می‌کند: آن‌ها می‌توانند زمان بیشتری را زیر آب بمانند تا طعمه را تعقیب کنند یا هنگامی که شکار تقلا می‌کند، آن را زیر آب نگه دارند.
البته تمساح‌ها تنها موجوداتی نیستند که استراتژی سنگ‌خوری را به کار گرفته‌اند. دیرین‌شناسان فسیل‌های زیادی از خزندگان دریایی موسوم به پلسیوسورسانان مربوط به دوران ژوراسیک و کرتاسه پسین یافته‌اند که در حفره شکمی آن‌ها سنگ‌هایی حفظ شده است. تعداد این نمونه‌ها آن‌قدر زیاد است که احتمال تصادفی بودن آن بسیار کم است. این موضوع نشان می‌دهد حیوانات ممکن است از میلیون‌ها سال پیش از این روش غیرمعمول برای کنترل شناوری استفاده کرده باشند.