چاپ

کرمان رصد - کرمان - هر چند نظارت دستگاه های متولی چون جهاد کشاورزی ، دانشگاه علوم پزشکی و استاندارد در راستای پایش سلامت محصولات کشاورزی غیرقابل انکار است اما امحا نشدن محصولات پر خطر به عنوان حلقه مفقوده، این چرخه نظارتی را به نوعی معیوب باقی گذارده است.
دغدغه ای که سالهای اخیر بیش از گذشته ذهن مردم را به خود مشغول کرده، احساس مزه سموم در برخی محصولات کشاورزی و یا شنیدن و دیدن رعایت نشدن دوره کارنس است.
"دوره کارنس یا همان مدت زمانی که لازم است پس از سم پاشی، باقی مانده سموم در اثر عوامل طبیعی تجزیه شده و مقدار آن در سطح میوه و سبزی و سایر محصولات کشاورزی به حد قابل استفاده برسد"، به طور معمول از سوی کشاورزانی که فقط دغدغه برگشت سرمایه و سوددهی را دارند رعایت نمی شود.
حتی استفاده مطلوب سموم و کودهای مجاز نیز با وجود اعلام آگاهی از سوی کارشناسان کشاورزی توسط کشاورزان رعایت نمی شود.
هر چند محصولات کشاورزی موجود در بازار هر هفته با هزینه های زیاد مورد نمونه برداری و سنجش قرار می گیرد اما این نتیجه در چرخه معیوب فقط در حد آمار و ارقام باقی می ماند و هرگز منتج به نتیجه نمی شود.
در حالی که اتصال حلقه های جهاد کشاورزی، دانشگاه علوم پزشکی، استاندارد و سایر نهادهای مربوطه می تواند با برگشت دادن نتایج آزمایشات باقی مانده سموم، محصولات کشاورزی پر خطر را معدوم و از تکرار این اصل اساسی و تاثیرگذار در سلامت جامعه جلوگیری کنند.
ایرنا مرکز کرمان بمنظور بررسی موانع موجود و راهکارهای لازم برای تکمیل حلقه مفقوده در تکمیل جدی تر شدن موضوع نظارتی بر باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی که سلامت مردم را در معرض تهدید قرار داده میزگردی را با حضور مسئولان و کارشناسان دو بخش کشاورزی و علوم پزشکی استان کرمان برگزار کرد.
** امحا نشدن محصولات کشاورزی پرخطر حلقه مفقوده نظارت
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان در این میزگرد گفت : برگشت داده نشدن نتیجه آزمایشات باقی مانده سموم به کشاورزان در قالب امحا کردن محصول پرخطر حلقه مفقوده نظارت مصرف سموم به صورت بی رویه است.
محمدرضا پورخاتون افزود: تهیه و تامین غذای سالم به میزان کافی از وظایف سازمان جهاد کشاورزی است و این سازمان بیشتر در حوزه آموزش بهره برداران کار انجام می دهد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کرمان با بیان اینکه گاهی کشاورزان برای ارتقای میزان برداشت محصول از سموم به میزان زیاد و در زمان های ممنوع استفاده می کنند گفت : نمونه برداری از محصولات بدون اقدامات بعدی بی نتیجه است.
وی بیان کرد: برگشت داده نشدن نتیجه آزمایشات باقی مانده سموم به کشاورزان در قالب امحا کردن محصول آزمایش شده، حلقه مفقوده نظارت مصرف سموم به صورت بی رویه است.
پورخاتون افزود: حلقه مفقوده ما این است کشاورز خود را مالک آب و زمین می داند و اگر نتیجه آزمایشات به کشاورز برگشت داده و محصولات پر خطر امحا شود کشاورز خود را ملزم به رعایت اصول مصرف سموم و کود می کند.
وی با اشاره به اینکه سازمان و ادارات مختلف در راستای تامین سلامت مواد غذایی اقدامات مختلفی انجام می دهند تصریح کرد: باید نتیجه این اقدامات با امحای محصولات کشاورزی پر خطر دیده شود.
پورخاتون گفت: کنترل سلامت محصولات کشاورزی باید از تولید کننده تا مصرف کننده ادامه پیدا کند لذا گاهی بعد از انجام آزمایشات و تایید سلامت مواد غذایی هنگام انتقال محصول دیده می شود دلالان از انواع قارچ کش ها در راه رسیدن محصول به دست مصرف کننده و دور از چشم کشاورز استفاده می کنند.
معاون تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی کرمان بر بسته بندی محصولات کشاورزی پس از تولید به عنوان راهکاری به منظور سهولت در ردیابی محصول و همچنین ایجاد اشتغال تاکید کرد.
** تولید محصولات ارگانیک نخستین برنامه جهاد کشاورزی است
پورخاتون اظهار داشت: نخستین برنامه در تولید محصولات کشاورزی، تولید محصولات ارگانیک است که به نوعی در این بخش خودکفا شده ایم.
وی به افزایش جمعیت جهان و تامین مواد غذایی مورد نیاز اشاره کرد و افزود : باید مواد غذایی به میزان کافی در اختیار مردم قرار گیرد تا ادامه حیات ممکن شود و این در حالی است که داشتن محصول سالم تابع عوامل زیادی مانند آب، هوا و خاک سالم و همچنین مدیریت امور بر اساس برنامه ریزی کارشناسان کشاورزی است.
پورخاتون با تاکید بر اینکه سموم و کود تولیدی و وارداتی توسط سازمان جهاد کشاورزی بررسی و بعد از تایید وارد بازار می شود اظهار داشت: سازمان جهاد کشاورزی از زمانی که یارانه از بخش تهیه سموم خارج شد از مقوله توزیع مستقیم دور شده و اکنون هیچ دخالتی به لحاظ توزیع سموم ندارد.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کرمان با تاکید بر اینکه کشاورزی حرفه ای سخت و اما جذاب است گفت : شرایط اقلیمی حاکم بر کشور ما این کار را دشوارتر کرده است.
**شرایط اقلیمی فعلی و تهاجمی شدن آفات
ورخاتون به تغییرات اقلیمی و کاهش محصول پسته و سایر محصولات طی سال جاری اشاره کرد و گفت: بسیاری از آفات و بیماری ها در شرایط فعلی وضعیت تهاجمی به خود گرفته اند.
وی با اشاره به اینکه تاکنون 607 عامل آفت محصولات کشاورزی شناسایی و 319 نوع سم نیز تاکنون ثبت شده، گواهی دارد و توزیع می شود اضافه کرد: کشاورزان استان از طریق کارشناسان کشاورزی در مورد مضرات سموم و کودها اطلاع رسانی شده اند.
به گفته پورخاتون سه نوع سم پر خطر، متوسط و کم خطر داریم و اکنون سموم پر خطر از چرخه خارج شده و در صددیم سموم متوسط خطر را نیز از گردونه مصرف خارج کنیم.
وی ادامه داد: اکنون کشاورزان حدود 518 گرم در هکتار سم مصرف می کنند و این رقم نصف مصرف جهانی است.
** ضرورت پایش سموم در محصولات کشاورزی
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز به وجود شبکه های مراقبت و پیش آگاهی در این استان اشاره کرد و گفت : این شبکه ها به مراقبت و پایش سموم در محصولات جالیزی و باغی می پردازند.
ناصر طاهری با تاکید بر اینکه جهاد کشاورزی در تولید محصولات سالم از نظر باقی مانده سموم حساس است اظهار داشت : سازمان حفظ نباتات با بسته بندی محصولات کشاورزی و نصب کد 16 رقمی محصول را قابل ردیابی می کند لذا این مهم سنجش باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی را ممکن می کند.
وی با بیان اینکه کشاورز با توصیه و آموزش های کارشناسان کشاورزی از مضرات سموم و کود آگاه است گفت: تنها راه این است محصولات کشاورزی در سطح کلان قابل ردیابی باشد که راه رسیدن به این مهم برندسازی و بسته بندی محصولات کشاورزی است و اجرای این طرح موجب خودکنترلی می شود.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان اظهار داشت: اراده ملی باید در زمینه بسته بندی و عرضه محصولات کشاورزی وجود داشته باشد تا این طرح به مرحله اجرا برسد.
وی گفت : سم یکی از نهاده هایی است که باید در تولید محصول کشاورزی استفاده شود لذا باید برای رعایت دوره کارنس سم اجبار وجود داشته باشد تا کشاورزان ملزم به رعایت شوند.
**استفاده از سموم و کود یکی از راههای افزایش محصولات کشاورزی
طاهری به فقر موجود در کره خاکی اشاره و تصریح کرد: افزایش تولید در محصولات کشاورزی باید انجام شود و یکی از راههای افزایش تولید استفاده از سموم و آفت کش های شیمیایی است.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با اشاره به اینکه تنها راه حفظ سلامت مواد غذایی استفاده از توصیه کارشناسان در دادن سم و کود به محصولات کشاورزی است تصریح کرد: با این روش می توان امنیت غذایی را نیز تامین کرد.
وی ادامه داد: افرادی که می خواهند در زمینه توزیع واردات و تولید سموم دخالت کنند باید یکسری مقررات و ضوابط را رعایت کنند که اخذ پروانه صلاحیت فنی، ارائه فاکتور توسط فروشنده، عرضه سموم مجاز، وجود پروانه صلاحیت فنی در فروشگاه از جمله این موارد است.
به گفته این کارشناس هر سمی که وارد کشور می شود 2 نوع است یا مواد اولیه است یا به صورت کامل و بسته بندی شده وارد می شود که زیر نظر سازمان حفظ نباتات است.
** سموم با رونویس غیرفارسی مجاز نیستند
طاهری با اعلام این مطلب که کشاورزان باید توجه کنند سموم فاقد رونویس غیر فارسی مجاز نیستند ، تصریح کرد: کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی به صورت دوره ای از فروشگاه های عرضه سموم بازدید می کنند و اگر مشکلی بود گوشزد و طبق قوانین برخورد می کنند.
وی با بیان اینکه سال گذشته حدود 30 فروشگاه عرضه سموم غیرمجاز در استان کرمان پلمپ شد ادامه داد: وظیفه ما ترویج و آموزش کشاورزی است تا با برخورد با عوامل بیماری زا و آفات، مبارزه تلفیقی علیه آفات را به کار ببندند.
طاهری بیان کرد: در کنترل عوامل خسارت زا باید مبارزات تلفیقی و در نهایت در صورت کنترل نشدن آفت از آفت کش های مجاز و با نظر کارشناسان گیاه پزشک استفاده شود.
** مصرف کود در استان کرمان کاهش داشته است
مدیرشرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان کرمان نیز گفت: این شرکت خدماتی حمایتی رسالت تامین و توزیع نهاده های کشاورزی از جمله کود را بر عهده دارد و متولی تولید کود و نظارت بر توزیع آن سازمان آب و خاک کشور است.
محمد محسن قاسمی اظهار داشت: مصرف کود در سال 84 حدود 183 هزار تن بوده و این میزان اکنون به 57 هزار تن رسیده است.
وی تصریح کرد: کود و سم تولید داخل قبل از ورود به بازار در زمان دپو و ورود آنالیز می شود و تا زمان تایید نشدن استاندارد وارد بازار نمی شود.
مدیرشرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان کرمان بیان کرد: کودی که خارج از کشور وارد می شود توسط شرکت های بین المللی مورد بررسی و آنالیز قرار می گیرد ، اگر در مبادی های مختلف کود از یک فاصله زمانی بیشتر ماند مجدد نمونه باید مورد آنالیز قرار گیرد تا توزیع شود.
وی تصریح کرد: میزان کودهای توزیعی در استان کرمان یک چهارم کود مورد نیاز گیاه است در حالی که نیاز عمومی استان 220 هزار تن کود است که بخشی از این مقدار را بخش خصوصی تامین می کند.
**استفاده نامناسب از سموم خطرزا است
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان نیز با تاکید بر اینکه استفاده نامناسب از سموم خطرزا است ،گفت: در پنج دهه قبل دغدغه دولت ها تامین غذایی بود بعدا دولت های موفق به سمت تولید غذاهای ایمن رفتند.
محمد حسیبی اظهار داشت: به طور متوسط هر فرد ایرانی در سال 700 کیلو غذا مصرف می کند و تامین این مقدر غذا کار دشواری است لذا شگردهای تولید غذا اجرا می شود.
وی به تولید محصولات تراریخته، استفاده از کود، و سموم به عنوان راه های افزایش تولید محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: استفاده از این موارد در راستای تولید و تامین غذا است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان تاکید کرد: نبود فرهنگ استفاده سموم توسط کشاورزان و نا آشنایی با نحوه استفاده از سموم و کودها مشکلات زیادی برای سلامت مردم به وجود می آورد.
وی با اشاره به اینکه سازمان جهاد کشاورزی در راستای رفع مشکلات استفاده از سم و کود توسط کشاورزان تلاش می کند افزود: دغدغه دانشگاه علوم پزشکی نیز تامین سلامت مردم است و در این راستا محصولات تولید بخش کشاورزی را از نظر وجود سموم مورد آزمایش و پایش قرار می دهد.
حسیبی ادامه داد: طی سال های گذشته جدیت برای کنترل باقی مانده سموم و کنترل دوره کارنس در مصرف سم بیش از گذشته اهمیت پیدا کرد.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمان تصریح کرد: سالهای قبل وزارت بهداشت و کشاورزی جداگانه کار می کردند لذا بعدها وزارت بهداشت با همکاری وزارت جهاد موظف شد امکان دسترسی مردم را از سلامت فراهم کنند.
** ضرورت کنترل قاچاق سم
حسیبی بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی هر هفته نمونه برداری از محصولات کشاورزی را در دستور کار دارد و با همکاری آزمایشگاه های همکار باقی مانده سموم در این محصولات مورد پایش قرار می گیرد.
وی به قاچاق سموم به عنوان یک دغدغه اشاره کرد و گفت: برخی از سموم در پایش مورد شناسایی قرار نمی گیرد لذا باید ورود سموم را نیز به صورت دقیق کنترل کرد.
این مقام بهداشتی به برخورد با داروخانه ها در توزیع داروی غیرمجاز و برخورد سختگیرانه قضایی اشاره کرد و گفت: سم شناسی ها شناسنامه دار شده اند و بدون پروانه فنی مجاز به توزیع سموم نیستند اما باید نظارت ها بیشتر شود.
وی تاکید کرد: اگر بتوانیم ورود سموم قاچاق را کنترل کنیم بسیاری از مشکلات برطرف می شود.
** کشاورزان دوره کارنس سموم را رعایت نمی کنند
حسیبی افزود: کشاورزان دوره کارنس را در زمان برداشت محصولات کشاورزی رعایت نمی کنند و البته هیچ ارگانی نیز بر این مهم نظارت نمی کند.
وی تصریح کرد: اداره استاندارد می گوید محصولات کشاورزی باید به سمت قانون بسته بندی بروند لذا بعد از بسته بندی برای کنترل و تایید سلامت تحویل اداره کل استاندارد داده شود.
حسیبی به صادرات محصولات کشاورزی به خارج از کشور اشاره کرد و گفت: کمبود و فقر امکانات از جمله لوازم آزمایشگاهی در کشور و استان کرمان یکی از موانع و مشکلات موجود بر سر راه سنجش و پایش مواد غذایی از نظر باقی مانده سموم است.
** باقی مانده 120 نوع سم در محصولات کشاورزی مورد پایش قرار می گیرد
کارشناس تخصصی تراریخته و صدور پروانه معاونت غذا و داروی علوم پزشکی استان کرمان نیز گفت: تا سال 95 حدود 60 سم مورد پایش قرار می گرفت و اکنون بیش از 120 سم مورد پایش قرار می گیرد.
هدی فرخی افزود: طرح پایش باقی مانده سموم سال 93 و 94 فقط در سر قطب های کشوری انجام می شد اما از سال قبل شهرهای کوچک تر نیز درگیر اجرای طرح شدند.
وی با اشاره به اینکه نتیجه آزمایشات انجام شده بر روی محصولات کشاورزی را نمی توان به صورت موردی و استانی اعلام کرد بلکه بعد از اطلاع وزارتخانه و بررسی اطلاع رسانی می شود.
فرخی میدان تره بار را بهترین محل نمونه برداری عنوان و تصریح کرد: برخی توزیع کنندگان اطلاعات کافی را به ما نمی دهند و این برای ما مشکل درست می کند.
**کرمان باید به آزمایشگاه پایش سموم در محصولات کشاورزی تجهیز شود
فرخی افزود: وجود آزمایشگاه همکار که توانایی اندازه گیری باقی مانده سموم را داشته باشد در استان کرمان که قطب کشاورزی کشور محسوب می شود لازم و ضروری است.
وی ادامه داد: اکنون محصولات به صورت منجمد برای آزمایشگاه همکار در قشم ارسال می شود
و ماهیانه بالغ بر 20 میلیون تومان برای انجام آزمایش های باقی مانده سموم به آزمایشگاه قشم پرداخت می شود.
برآیند گفته های کارشناسان امر در میزگرد ایرنا مرکز کرمان حکایت از این دارد که برای بهره وری بیشتر با توجه به افزایش جمعیتی چاره ای جز استفاده از سموم و کود شیمایی در تولید محصولات زارعی و باغی وجود ندارد لذا اگر با آگاهی بخشی به کشاورزان در رعایت دوره زمانی قبل و بعد از برداشت محصول و همچنین کنترل مبادی ورود غیر مجاز سموم بخوبی عمل کنیم می توانیم به مردم و در حقیقت مصرف کنندگان محصولات کشاورزی این اطمینان خاطر داده شود که در این خصوص نگرانی نداشته باشند. قطعا رفع این نقیصه حلقه مفقوده کنترل و آگاهی بخشی از تولید به مصرف نیازمند یک همکاری بین بخشی است که تحقق این مهم عزم و همت جهادگونه متولیان امور را بدور از هر گونه موازی کاری طلب می کند.
3029/9895/ 5054