چاپ

کرمان رصد - راور – تپه گبرا در شهرستان راور این روزها بار دیگر زیر پای حفاران غیر مجاز و تاراجگران تاریخ و تمدن قرار گرفته و این تپه تاریخی زخم های ناشی از حفاری ها را بر تن خود احساس می کند.

شهرستان راور در استان کرمان یکی از قدیمی ترین شهرهای این استان به شمار می آید این منطقه چون آخرین شهر مسکونی در بخش جنوبی کویر لوت محسوب می شود مرکز کاروان هایی بوده که از هند و چین به سمت آسیای میانه می رفتند و راهی بوده که تمدنهای شمال ایران به بنادر جنوبی دسترسی داشته باشند. این قابلیت موجب شده راور به شهر کاروانسراهای استان کرمان شهرت یابد.

اما پیشینه راور فقط به این کاروانسراها محدود نیست، استان کرمان سرزمین تمدنهای خفته است و هر از چند گاهی یک محوطه تاریخی پس از سیل و زلزله و یا گاه حفاریهای غیر مجاز! بر لیست محوطه های تاریخی قبلی افزوده می شود.
استان کرمان سرزمین تمدنهای خفته است و هر از چند گاهی یک محوطه تاریخی پس از سیل و زلزله و یا گاه حفاریهای غیر مجاز بر لیست محوطه های تاریخی قبلی افزوده می شود
کمبود نیرو و اعتبارات در میراث فرهنگی استان کرمان باعث شده است که سعی شود این محوطه ها کمتر معرفی شود تا چشم طمع حفاران غیر مجاز نیز به این مناطق دوخته نشود اما طی ماههای اخیر سوداگران تمدن و تاریخ کشور بازارشان داغ شده و کلنگشان را بر کمر بناهای تاریخی می کوبند.
عباس ابراهیمی که تا چند سال قبل به صورت افتخاری فعالیت های میراث فرهنگی در شهرستان راور را انجام می داده است می گوید: شهرستان راور مملو از آثار تاریخی و محوطه هایی است که کمتر مورد توجه مسئولان میراث فرهنگی بوده است.

وی می گوید: چند سال قبل که امور میراث فرهنگی در شهرستان راور را انجام می دادم، در یک تپه تاریخی در نزدیکی برج خاموشان شبانه یک گروه حفار غیر مجاز با بیل مکانیکی حفاری کردند و حدود هفت متر در میانه تپه را با بیل مکانیکی حفاری کرده بودند و در نهایت در انتهای اتاقکی در اعماق تپه حفر کرده بودند.
وی افزود: در همان زمان افرادی به عنوان مضنون شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی شدند.
حفاری مجدد تپه های منطقه گبرا
وی که خود را معلم معرفی می کند و می گوید چون رشته تحصیلی من باستانشناسی بود و بنا به علاقه شخصی به صورت افتخاری با میراث همکاری می کردم و پس از اینکه برای راور یک مسئول رسمی در نظر گرفته شد کار را واگذار کردم اما همچنان تحقیق و بررسی این مناطق را انجام می دهم.

ابراهیمی گفت: چند روز قبل یکی از دانش اموزان مدرسه به من مراجعه کرد و مدعی شد در تپه مجاور منطقه ای که در گذشته حفاری غیر مجاز انجام شده بود مجددا عده ای در حال حفاری هستند.
وی عنوان کرد: وقتی به این منطقه رفتم متاسفانه مجددا بقایای حفاریهای جدیدی را یافتم که در روزهای اخیر توسط سود جویان ایجاد شده است.
خشت های 40 در 40 و دیوارهای سنگی در اطراف این منطقه دیده می شود و تکه های سفال نیز در اطراف حفاری ها وجود دارد
ابراهیمی افزود: خشتهای 40 در 40 و دیوارهای سنگی در اطراف این منطقه دیده می شود و تکه های سفال نیز در اطراف حفاری ها وجود دارد.
وی همچنین به وجود لایه هایی از خاکستر در دیوارهای اطراف حفاریها اشاره کرد و گفت: حفاریها در منطقه ای سه متر در دو متر انجام شده و می توان این مناطق را مربوط به دوران ساسانی دانست.
وی گفت: در زمان فعالیتم یکی از کارشناسان میراث فرهنگی به منطقه آمد و طبق تحقیقات میدانی برآورد قدمت این منطقه انجام شد اما مسلما برای اعلام قدمت دقیق این محوطه تاریخی باید مطالعات علمی بیشتری انجام شود اما طی سال های اخیر توجه کمتری به راور شده است.
دو لایه خاکستر در محل حفاری به چشم می خورد
این باستانشناس ادامه داد: تمام نیروی میراث فرهنگی در راور به دو نفر نیروی انسانی و یک موتور فرسوده محدود می شود و با این امکانات نمی توان 15 هزار کیلومتر مربع مساحت شهرستان را پوشش داد.

وی گفت: در تپه اول بقایایی محل تدفین وجود داشت اما در تپه دوم که به تازگی حفاری شده است از اسکلت انسان و تدفین اثری دیده نمی شود اما دو لایه خاکستر در دیواره های محل حفاری به چشم می خورد که از نظر علمی از حساسیت بالایی برخوردار است.
این محقق فاصله دو لایه خاکستر موجود در حفاریهای اخیر را 20 سانتیمتر دانست و بیان کرد: امکان دارد این منطقه آتش کده بوده باشد اما آنچه مسلم است این منطقه از حساسیت مطالعاتی بالایی برخوردار است و نباید اجازه دهیم عده ای سود جو تاریخ و تمدن کشور را به یغما ببرند.
این منطقه از حساسیت مطالعاتی بالایی برخوردار است و نباید اجازه دهیم عده ای سود جو تاریخ و تمدن کشور را به یغما ببرند
وی در خصوص پیگیری پرونده حفاری تپه اول در زمان مسئولیتش گفت: یک هفته بعد از حفاری این افراد شناسایی و اسامی آنها با مستنداتی که وجود داشت تحویل مقامات مربوطه شد و در انتظار تعیین تکلیف پرونده هستیم.
ابراهیمی گفت: به نظر می رسد منطقه ای که به تازگی حفاری شده است مکانی برای آماده سازی قبل از تدفین بوده است و تپه ای که در سال 95 حفاری شده است محل تدفین بوده است.
محمد مهدی افضلی، مسئول روابط عمومی میراث فرهنگی کرمان اظهارداشت: پرونده حفاری سال 95 در دست اقدام است و چند نفر در این زمینه شناسایی شده اند و پرونده قضایی این افراد در دادگستری راور در حال بررسی است و امیدواریم به زودی به نتیجه برسد.

وی افزود: اقدامات لازم برای برخورد با حفاران غیر مجاز انجام و بررسی تپه نیز با اعزام کارشناسان انجام می شود.
افضلی گفت: استان کرمان 600 اثر ملی دارد اما پیش بینی ما این است که این استان حداقل 7 هزار اثر تاریخی دارد که اکثر این آثار قابلیت ثبت ملی و حتی برخی از آنها ثبت جهانی را دارند اما چون محدودیت بودجه و همچنین نیروی انسانی داریم ترجیح می دهیم این مناطق اعلام عمومی نشود.
مسئول روابط عمومی میراث فرهنگی کرمان گفت: حراست و نگهداری از محوطه های تاریخی کرمان به صورت متناوب و با توجه به امکانات موجود انجام می شود.
نگهداری و حراست باز محوطه های تاریخی استان کرمان ضرورتی انکار ناپذیر است اما شنیده ها حاکی از این است که با بروز مشکلات اقتصادی در کشور تمایل سود جویان به حفاری های محوطه های تاریخی نیز افزایش یافته است.