چاپ

کرمان رصد - به نقل از یورونیوز، نگرانی از امنیت و آزادی روزنامه‌نگاران در سراسر اروپا در حال افزایش است و با آن که شمار موارد تهدید جدی علیه روزنامه‌نگاران در سال 2023 نسبت به سال پیش از آن اندکی کاهش یافته، اما آنها در این سال همچنان مورد ارعاب، کنترل، حمله و بازداشت بوده‌اند.
بر اساس گزارش سالانه شورای اروپا که روز سه‌شنبه 5 مارس (15 اسفند) منتشر شد، در این سال اصحاب رسانه به ویژه در کشورهایی مانند بلاروس و روسیه، به طور غیرقانونی هدف عملیات جاسوسی و پیگردهای قضایی نابجا قرار گرفته و بازداشت شده‌اند، هرچند در غرب اروپا هم نظیر چنین رفتارهایی دیده شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
شورای اروپا یک سازمان حقوق بشری است و با نهاد وابسته به اتحادیه اروپا فرق دارد.
به رغم کاهش چشمگیر تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در اروپا در سال 2023 نسبت به سال قبل، موارد تهدید رسانه‌ها در 46 کشور عضو شورای اروپا متنوع‌تر شده است، وضعیتی که کار را برای خبرنگاران دشوارتر کرده است.
این گزارش با عنوان «آزادی مطبوعات در اروپا: وقت آن است که ورق برگردد»، موارد عمده‌ای که آزادی مطبوعات در اروپا را تضعیف می‌کند، ارزیابی کرده است، از جمله تهدیداتی چون ارعاب، بازداشت، قوانین محدودکننده، شکایت‌های نابجا و حمله به رسانه‌های عمومی و غیره.
نویسندگان این گزارش دریافته‌اند که از مجموع 285 هشدار در مورد تهدیدها و حملات جدی به آزادی رسانه‌ها در این قاره، نزدیک به 15 درصد تنها از روسیه بوده است. در سال 2023 این کشور به آزار و اذیت خبرنگاران منتقد سیاست کرملین، حتی کسانی که به خارج از کشور گریخته‌اند، ادامه داده است.
به گفته نویسندگان گزارش، تهدید به خشونت از نوع مافیایی در حال حاضر «مثل ابری تاریک بالای سر روزنامه‌نگاران، به ویژه آنهایی که در مورد تجارت مواد مخدر تحقیق می‌کنند، ایستاده است.»
تهدیدات در اروپا: آمار و ارقام
تهدیدهایی که روزنامه‌نگاران در سراسر اروپا با آن‌ها مواجه می‌شوند از حملات فیزیکی گرفته تا مرگ، بازداشت، نظارت غیرقانونی، بی‌اعتبار کردن و آبروبری به دست سیاستمداران و محدودیت‌های تحمیلی از سوی دولت متغیر است.
یکی از بسترهای بزرگ تهدید برای امنیت فیزیکی خبرنگاران در سال 2023، تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین بود. سال گذشته، دو روزنامه نگار، بوخدان بیتیک و آرمان سولدین، هنگام گزارش جنگ در اوکراین کشته و تعدادی دیگر مجروح شدند. هر دو این خبرنگاران در جریان حملات روسیه کشته شدند.
یکی دیگر از کارکنان رسانه، پال کولا، در سال 2023 در حمله به ایستگاه تلویزیونی تاپ چنل در آلبانی کشته شد. کولا تنها مورد قتل یک کارمند رسانه در خارج از منطقه جنگی بود.
در سال 2023 در مجموع 41 هشدار برای محکوم کردن حملات علیه امنیت فیزیکی و سلامت خبرنگاران داده شد که 11 مورد آن مربوط به مناطق تحت اشغال روسیه در اوکراین بود، شامل چهار نفر از فرانسه؛ چهار نفر از ترکیه؛ سه نفر از ایتالیا و سه نفر از صربستان.
بازداشت همچنان یک مجازات رایج برای روزنامه‌نگاران منتقد رهبران کشورشان، به ویژه در روسیه و بلاروس است. تا پایان سال 2023 میلادی، 59 روزنامه‌نگار در کشورهای سراسر اروپا، از جمله در سرزمین‌های اوکراینی تحت اشغال روسیه، زندانی شدند. 65 نفر در روسیه و بلاروس بازداشت شدند.
حداقل 18 روزنامه‌نگار سال گذشته در ترکیه بازداشت شدند، در حالی که لهستان و بریتانیا هر کدام یک روزنامه نگار (به ترتیب پابلو گونزالس و جولیان آسانژ) را بازداشت کردند.
کشورهایی که در سال 2023 در آنها هشدار تهدید روزنامه‌نگاران گزارش شده، عبارتند از: بلاروس (42)، فدراسیون روسیه (39)، ترکیه (27)، اوکراین (24)، فرانسه (19)، ایتالیا (16)، لهستان (12)، صربستان (11)، آذربایجان (10)، یونان (9)، آلبانی (6)، اسپانیا (6)، بریتانیا (5)، جمهوری اسلواکی (5)، گرجستان (5)، بوسنی و هرزگوین (5)، بلغارستان (5)، ارمنستان (4)، کرواسی (4)، آلمان (4)، هلند (4)، جمهوری مولداوی (4)، بلژیک (3)، چک (3)، فنلاند (3)، اتریش (2)، مجارستان (2)، دانمارک (1)، ایرلند (1)، لتونی (1)، مالت (1)، پرتغال (1)، رومانی (1).
از ابتدای سال 2024 تاکنون نیز 27 هشدار در مورد تهدید خبرنگاران در اروپا وجود داشته است که بیشترین آنها در اوکراین (7)، ترکیه (6)، فدراسیون روسیه (4) و پرتغال (3) بوده است.
مصونیت از مجازات قتل خبرنگاران
گزارش شورای اروپا همچنین تاکید می‌کند که تا پایان سال 2023 میلادی، 30 مورد معافیت از مجازات برای قتل 49 روزنامه‌نگار و کارمند رسانه ضبط شده است. این پرونده‌ها با وجود ترورهایی که مدت‌ها قبل اتفاق افتاده، تا به امروز باز مانده است.
بر اساس گزارش شورای اروپا، مصونیت از مجازات برای قتل روزنامه‌نگاران همچنان یک امر عادی است و بازرسان و دادستان‌ها مدعی‌اند که نمی‌توانند مجرمان را پیدا و آنها را محکوم کنند.
در نوامبر 2023، یک افسر پلیس سابق روسیه که به خاطر نقشش در قتل روزنامه‌نگار آنا پولیتکوفسکایا، منتقد ولادیمیر پوتین در سال 2006 محکوم به 20 سال زندان بود، پس از اتمام یک قرارداد نظامی شش ماهه در نبرد در اوکراین، با فرمان رئیس‌جمهوری مورد عفو قرار گرفت.