چاپ

کرمان رصد - کرمان – بزرگترین استان کشور علیرغم وعده های فراوان اما با تهدید جدی کم آبی مواجه است و طرح های مطرح شده توسط مسئولان جامه عمل به خود نپوشیده است.

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: فردا پهناورترین استان کشور با 183 هزار و 285 کیلومتر مربع وسعت و سه میلیون 164 هزار و 718 نفر جمعیت برای سومین بار میزبان دولت تدبیر و امید خواهد بود.
این استان با 23 شهرستان پتانسیل های قابل توجهی در راستای صادرات غیر نفتی و خلق ثروت در بخش های کشاورزی، معدن، انرژی پاک و صنعت دارد اما عمق محرومیت در برخی از شهرستان ها به خصوص در جنوب و شرق استان کرمان موجب شده است در مجموع 15 درصد جمعیت این استان تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی باشند و این نشان می دهد وضعیت منابع استان با توسعه و محرومیت موجود در استان متناسب نیست.
بدون شک مهمترین مشکل استان کرمان در سالهای اخیر خشکسالی و کمبود شدید آب است، این معضل طی دو دهه اخیر استان کرمان را تحت الشعاع قرار داده است.
در سال های اخیر منابع آبی استان کرمان محدود تر از قبل شده است و کیفیت آب نیز کاهش یافته است، بزرگترین حوضه آبریز استان کرمان در جازموریان خشکیده است و ریزگردها و طوفان مکرر شن شرق استان کرمان را در بر گرفته و حتی به شمال استان نیز رسیده است.
کانون این ریزگردها اما نه عربی است نه از سیستان و بلوچستان نشات می گیرد، بلکه خشک شدن بستر رودخانه ها و باتلاق جازموریان کانونهای متعدد فرسایش بادی محلی ایجاد کرده است.
طبق اعلام مسئولان در استان کرمان چند طرح کلی برای رفع مشکلی بی آبی در استان کرمان پیشنهاد شد که برخی از آنها حتی ردیف اعتبار نیز گرفتند و برخی از بخشهای این پروژه ها اجرایی نیز شد اما در عمل آب به استان کرمان نرسید.
طرح هایی آبی که اجرا نشدند
انتقال آب از بهشت آباد به استان کرمان یکی از قدیمی ترین و البته مهمترین طرحهای انتقال آب به استان کرمان بود اما به دلیل مخالفتهای استانهای مقصد این طرح انتقال آب، هیچ گاه آب به استان کرمان نرسید.
طرح انتقال آب از صفا رود به شهر کرمان طرح بزرگ دیگری بود که با تبلیغات بسیار در کرمان آغاز شد اما این طرح چند ماه قبل به دلیل آنچه که مطالعات اشتباه این طرح عنوان شد فعلا متوقف شده است گفته می شود مطالعات این طرح توسط شرکتی انجام شده که طرح سد گتوند را اجرا کرده است. کمبود شدید آب در مبدا، وجود معارضات و کمبود اعتبارات از جمله مشکلات این طرح است بطوریکه بسیاری از روستاهای محلی که قرار است آب از آنجا به کرمان منتقل شود به دلیل بی آبی آبیاری سیار می شوند!
طرح انتقال آب دریای عمان و خلیج فارس به کرمان که با سرمایه گذاری شرکتهای مس ایران، گل گهر سیرجان و چادرملو یزد اجرا شده است نیز با هدف استفاده صنعتی در حال اجراست و مشخص نیست چه زمانی به پایان می رسد.
طرح های مصرف بهینه آب از منابع محلی استان کرمان نیز عملا بی نتیجه مانده است چون زیر ساخت های لازم توسعه پیدا نکرده است بطوریکه فقط در بخش کشاورزی همچنان 70 درصد آب های موجود در استان کرمان به دلیل کشاورزی سنتی و عدم استفاده بهینه هدر می رود.
پس از گذشت سالها از ریاست جمهوری حسن روحانی برای تامین آب هنوز چشم انداز روشنی مقابل استان کرمان قرار نگرفته است و این در حالی است که یک چهارم باغهای کشور در استان کرمان احداث شده و فشار فوق العاده ای بر روی منابع آبی موجود برای ادامه کشاورزی در استان برای تامین نیاز بازار داخل کشور وارد می شود بطوریکه سطح آب بسیاری از دشتهای کرمان افت کرده و منابع آب زیر زمینی استان عملا در حال اتمام است.
عدم احیای باتلاق جازموریان/ سایه ریزگردها بر سرمردم ادامه دارد
از سوی دیگر کرمان با مشکل جدی در زمینه تغییرات گسترده اقلیمی و بروز ریزگردها و طوفان های مکرر شن مواجه است.
بر حسب اتفاق هواشناسی استان کرمان پیش بینی کرده از فردا موج جدید طوفان شن و ریزگردهای شهرستانهای ریگان و فهرج را در برخواهد گرفت.
خسارت عمده ای که ریزگردها و طوفان شن به بخش کشاورزی و زیر ساختهای استان کرمان وارد می کنند از یک سو و آلودگی شدید هوا از سوی دیگر، مردم بخشهایی از استان را با چالش جدی مواجه کرده است.
خشک شدن بستر جازموریان نیز موجب شده 25 درصد از ریزگردهای کشور از این عرضه ناشی شود و علیرغم وعده های متعدد دولت برای احیای این باتلاق و جلوگیری از گسترش ریزگردها اما عملا هیچ اتفاقی در این خصوص روی نداده است.
حساب مالی شرکت های بزرگ به کرمان منتقل نشد
از سوی دیگر استان کرمان حالا به دلیل بی آبی برای توسعه طرح های معدنی و صنعتی نیز با مشکل مواجه است.
درخواست دیگر مردم و حتی برخی از مسئولان استان از دولت انتقال حساب های شرکت های بزرگ مالی استان به شهر کرمان است.
اما این انتقال با وجود درخواست های مکرر یا اجرا نشده و یا به صورت نمادین انجام شده و در مقابل بانک های استان گاها با کمبود نقدینگی مواجه هستند.
با این وجود امکانات استان کرمان به خصوص در زمینه معادن و صنعت استفاده می شود اما حساب های مالی این شرکت ها اکثرا در تهران متمرکز شده است.
انتقال این حساب ها به بانکهای کرمان می تواند منجر به پویایی اقتصاد و توسعه استانی شود که با وجود اینکه به بهشت معادن شهرت دارد اما وضعیت این سرزمین برای مردمانش، متناسب با نامش نبوده است.
بی اثر بودن ثبت 7 اثر جهانی در کرمان/ چرخ گردشگری نمی چرخد
اما مهمترین داشته استان کرمان برای ارزآوری با توجه به وضعیت کمبود شدید منابع آبی هفت اثر ثبت جهانی 700 اثر ثبت ملی و هزاران اثر طبیعی و باستانی قابل توجه برای توسعه گردشگری است.
با این وجود عملا استان کرمان از هفت اثر ثبت جهانی خود نتوانسته استفاده بهینه کند، مدیریت اشتباه، عدم مرمت و بازسازی بناهای تاریخی عدم معرفی مناسب جاذبه های طبیعی و عدم توجه به صنایع دستی منحصر به فرد استان کرمان از جمله صنعت فرش و گلیم موجب شده که حتی بسیاری از مردم و مسافران داخلی نیز با هفت اثر ثبت جهانی استان کرمان آشنایی نداشته باشند.
در حالیکه می توان با تکیه بر صنعت گردشگری و سرمایه گذاری های زود بازده زمینه را برای ورود گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرد اما شاهد تخریب بافت تاریخی شهر کرمان و عدم توسعه صنعت گردشگی در استان کرمان هستیم.
در حال حاضر کرمان نتوانسته به جایگاه مطلوب برای جذب گردشگر برسد و زیر ساخت های گردشگری نیز در این استان توسعه نیافته است.
رفع این سه مشکل به سادگی می تواند منجر به توسعه کشاورزی علمی، افزایش صادرات، توسعه معادن و صنایع، توسعه صنعت گردشگری و بازگشت سرمایه به استان کرمان و امید به آینده شود اما توسعه صنایع و خروج مواد معدنی و ایجاد حسابهای شرکتهای متمول در شهرهای خارج استان نه تنها تاثیری در توسعه استان کرمان ندارد بلکه استان کرمان را با آمار خیره کننده قرار گرفتن 15 درصد از مردم کرمان زیر چتر سازمانهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی مواجه می کند.