بزرگنمايي:

کرمان رصد - مواد جامد، مایع و گاز (غیر از فاضلاب) که پس از مصرف یا استفاده، دیگر کارآیی ندارند و دور ریخته می‌شوند، پسماند(زباله) گفته می‌شود. پسماندها در تعاریف علمی به شش گروه شهری، صنعتی، خطرناک، بیمارستانی، الکترونیکی و فضایی تقسیم‌بندی می‌شوند.
  در گذشته با توجه به ساده بودن زندگی‌ها، نزدیک بودن انسان به طبیعت و مصرف همگن با طبیعت، پسماندهای تولید شده به راحتی در محیط زیست قابل برگشت بودند؛ اما با افزایش جمعیت، صنعتی شدن جوامع و تغییر الگوهای مصرف، این پسماندها به مرور باعث بروز مشکلات پیچیده‌ زیست محیطی شدند؛ تا جایی که از صد سال پیش کشورهای پیشرفته صنعتی به فکر مدیریت پسماندها افتادند و در ابتدا با سوزاندن زباله‌ها از آنها انرژی تولید کردند.
امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروری‌ترین محورهای توسعه پایدار محسوب می‌شود و باتوجه به اینکه تولید انواع پسماند در زندگی انسان‌ها امری اجتناب ناپذیر بوده و بی شک عدم توجه کافی به این موضوع می‌تواند تأثیر زیادی در تخریب محیط زیست و طبیعت داشته باشد.
مدیریت پسماندهای شهری به عواملی همچون تولید زواید، جمع آوری، حمل و نقل، دفن زباله و بازیافت آن بستگی دارد، بنابراین محدوده مدیریت این مقوله بسیار وسیع و متغیر است، برای چنین موضوعی راهی جز مدیریت و برنامه راهبردی وجود ندارد، حال نگاهی گذرا به مدیریت پسماند در شهر کرمان می‌اندازیم.
کاهش 25 درصدی زباله در شهرکرمان
" محمدرضا قربانی" مدیر عامل سازمان پسماندهای کرمان گفت: در شهر کرمان روزانه حدود 380 تن زباله تولید می‌شود که نسبت به مدت سال گذشته حدود 25 درصد کاهش داشته است(در سال گذشته بیش از 400 تن زباله از سطح شهر جمع‌آوری می‌شد).
وی از دلیل کاهش 25 درصدی زباله در شهر کرمان سخن به میان آورد و بیان کرد: وضعیت اقتصادی مردم و همچنین افزایش زباله‌گردی‌ها باعث شده که حجم زباله‌ها کاهش یافته است.
قربانی ادامه داد: 70 درصد زباله‌های جمع‌آوری شده تر و 30 زباله خشک هستند و حدود 13 درصد زباله خشک قابل تفکیک است ضمن آنکه تا دو سال قبل شهرداری زباله‌ها را به صورت ناحیه‌ای در مبداء تفکیک می‌کرد اما در 2 سال گذشته این امر به شرکت‌های تنظیف واگذار شده است.
مدیر عامل سازمان پسماندهای کرمان با بیان این مطلب که 23 ایستگاه ثابت دریافت پسماند خشک در سطح شهر کرمان مشغول به فعالیت هستند، اظهار کرد: طبق قرارداد دوساله شهرداری ماهانه دو میلیون 500 هزار تومان به هر ایستگاه ثابت دریافت پسماند خشک پرداخت می‌کند تا در مقابل آنها به مردم آموزش نحوه تفکیک زباله را ارائه دهد که تقریبا 60 درصد مردم این آموزش ها را دیده اند.
وی مطرح کرد: مساحت کل معابر رفت و روب شده در سال 97 بیش از 5 میلیارد و 953 میلیون و 646 هزار متر مربع (روزانه 16 میلیون و 311 هزار و 360 مترمربع) است که برای نظافت این معابر شهرداری حدود 295 میلیارد و 595 میلیون و 430 هزار ریال هزینه کرده است.
این مقام مسئول مطرح کرد: هزینه تنظیف از ابتدای امسال تا 31 تیرماه سال‌جاری حدود 98 میلیارد و 531 میلیون و 810 هزار ریال و هزینه جمع‌آوری و حمل و نقل زباله نیز در این بازه زمانی حدود 44 میلیارد و 133 میلیون و 528 هزار ریال بوده ضمن آنکه هزینه جمع‌آوری و حمل زباله در سال در سال گذشته در این بازه زمانی حدود 132 میلیارد و 400 میلیون و 586 هزار ریال بوده است.
شناسایی 400 کارگاه بازیافت در کرمان
وی با بیان اینکه سال گذشته تقریبا 4 درصد از 400 تن زباله جمع آوری شده؛ تفکیک از مبداء بوده و مابقی آنها به کارگاه‌های بازیافتی سطح شهر انتقال داده شده است افزود: حدود 400 کارگاه بازیافتی در سطح شهر داریم که 200 مورد آنها در محدوده خدماتی (شهر) قرار دارند که به‌زودی از طریق دادستانی آنها را پلمب خواهیم کرد اما متاسفانه برخی از آنها به عنوان کارگاه اوراقی جواز از صنف آهن‌آلات یا صنف کاغذ و مقوا دریافت می‌کنند و غیرقانونی کار بازیافت زباله انجام می‌دهند.
قربانی با تاکید برآنکه در محدوده شهر به هیچ عنوان مجوز راه‌اندازی کارگاه بازیافت داده نمی‌شود و در ادامه با بیان این مطلب که بیشتر کارگاه‌های بازیافت در سطح شهر غیرقانونی هستند و مجوز لازم را ندارند بیان کرد: این کارگاه‌ها زباله‌های بازیافتی را از مردم خریداری و پس از تفکیک به شهرهای شیراز، اصفهان، کرج، مشهد و ... صادر می‌کنند که منبع درآمدی خوبی برای برخی از افراد شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری از محل بازیافت زباله درآمد کسب می‌کند؟ افزود: دو سال تفکیک زباله به بخش تنظیف واگذار کرده‌ایم و آنها زباله بازیافتی خودشان را می‌فروختند اما امسال این موضوع را به مناقصه گذاشته‌ایم و چند پیمانکار بومی و غیربومی اعلام آمادگی برای بازیافت زباله کرمان کرده‌اند و در حال بررسی فرم ارزیابی آنها هستیم.
راه‌اندازی شهرک بازیافت در آینده‌ای نه چندان دور
مدیر عامل سازمان پسماندهای کرمان از طراحی نرم‌افزاری تفکیک از مبداء زباله در شهر کرمان خبر داد و اظهار کرد: مجوز تاسیس شهرک بازیافت از سازمان محیط زیست دریافت شده است که بر این اساس همه کارگاه‌های بازیافت به این شهرک منتقل خواهند شد.
وی عنوان کرد: جمع‌آوری زباله از سطح شهر از ساعت 9 شب تا 6 صبح انجام می‌شود و صبح‌ها در محل معدن (کیلومتر 12 جاده کوهپایه) تخلیه و توسط بولدوزر در زمین ترانشه ایجاد و دفن می‌شوند وبه‌هیچ عنوان زباله سوزانده نمی‌شود زیرا زباله‌سوزی از نظر زیست‌محیطی مشکل دارد.
این مقام مسئول با بیان این مطلب که در سال گذشته 126 هزار و 629 تن زباله دفن شده است، خاطرنشان کرد: کل زباله تولید شده در سال 97 حدود 116 هزار و 869 تن بوده که 114 هزار و 49 تن آن خانگی بوده است.
قربانی با بیان این مطلب که حدود 380 تن زباله در کرمان دفن می‌شود، ادامه داد: در روزهای شنبه و یکشنبه توناژ زباله کرمان نسبت به روزهای دیگر بیشتر است، گفتنی است که حجم زباله‌های بازیافتی زیاد نیست.
وی افزود: کارخانه بازیافت کرمان خراب شده است و با دانشگاه صنعتی اصفهان قراردادی برای راه‌اندازی و ساخت این کارخانه منعقد کرده‌ایم؛ همچنین در بحث صنایع تبدیلی چند طرح ارایه شده بررسی کردیم که این طرح‌ها در ارتباط با لاستیک، کود تر و ... بوده است.
مدیر عامل سازمان پسماند کرمان با اشاره به اینکه حدود 10 درصد 380 تن زباله جمع آوری شده قابل بازیافت بوده اما متاسفانه کارخانه بازیافت شهرداری کرمان خراب است، تصریح کرد: در زمانی که کارخانه درست بود از زباله‌های تر کود کمپوست تولید می‌کردیم و 50 درصد کود کمپوست و 50 درصد کود گاوی با یکدیگر مخلوط و توسط کرم ورمی(کرم خاکی) کود تولید و به‌فروش می‌رساندیم که برای این مهم نیز یک سرمایه‌گذار ورود پیدا کرده است.
وی با بیان این مطلب که جمع‌آوری و دفن زباله برای شهرداری هزینه‌بر است و بر لزوم پرداخت عوارض شهرداری تاکید کرد و ادامه داد: جمع‌آوری هر کیلو زباله حدود 120 تومان و دفن هر کیلو نیز حدود 80 تومان برای شهرداری هزینه در بر دارد.
قربانی مطرح کرد: سیاست شهرداری در این است که فقط کارهای نظارتی انجام دهد و همه کارهای را برون‌سپاری کند لذا به‌دنبال این است که دفن زباله را نیز به بخش خصوصی واگذار کند.
مافیای زباله در کرمان است؟
وی با طرح این سوال که چرا زباله گرد در شهر داریم؟ اظهار کرد: نیمه‌های شب اگر در خیابان‌های همتی، بولوار پزشک و سایر نقاظ شهر کرمان سری بزنید، مشاهده خواهید کرد که افراد با گاری، وانت، پراید و ... زباله گردی می‌کنند.
مدیر عامل سازمان پسماندهای کرمان در پاسخ به این سوال که آیا مافیای زباله در کرمان داریم؟ بیان کرد: هر کاری که سودآور باشد، مافیای آن نیز بوجود می‌آید و اگر زباله سودآور نبود این همه کارگاه بازیافتی در شهر کرمان که اکثر این کارگاه‌ها در دست افاغنه هستند، نداشتیم؛ بنابراین مافیا زباله در شهر کرمان است اما ما آنها را نمی‌شناسیم.
وی مطرح کرد: بچه‌های که در کارگاه‌های بازیافتی کار می‌کنند اکثر آنها تبعه افغان هستند اما دربین زباله‌گردها هم کودک ایرانی و هم افغانی است.