بزرگنمايي:

کرمان رصد- یکی از خطراتی که این روزها با گرم شدن هوا، مردم مناطق گرمسیر را تهدید می کند، عقرب گزیدگی است که در صورت جدی نگرفتن می تواند منجر به مرگ شود، فعالیت عقرب‌ها با گرم شدن هوا در فصل بهار و تابستان، افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل بیشترین موارد عقرب‌گزیدگی در ماه‌های گرم سال اتفاق می‌افتد.

بر اساس آمارهای موجود از حدود 200 گونه متفاوت عقرب که در سراسر دنیا پراکنده است، تنها حدود 20 گونه آنها سمی هستند و در بین آن‌ها، عقرب قرمز هندی کشنده‌ترین گونه است که میزان کشندگی آن در ایالت‌های هند بین 40 تا 30 درصد گزارش شده است.

عقرب‌ها در طول روز در گوشه‌ای بی حرکت و پنهان بوده و در شب فعالیت خود را آغاز و به دنبال شکار خود می‌روند و سم خود را به شکارشان تزریق می‌کنند.

عقرب گزیدگی در منطقه جنوب کرمان در فصل‌های گرم همچون دیگر نقاط گرمسیر کشورمان شیوع بسیار بالایی دارد و در برخی مناطق از جمله شهرستان‌های قلعه‌گنج و رودبار جنوب ماهانه تعداد زیادی به دلیل عقرب گزیدگی روانه مراکز درمانی می‌شوند.

عقرب زرد کوچک (گادیم) از جمله شایع‌ترین گونه عقرب‌ها درجنوب استان کرمان است که به علت داشتن نیش کوچک، درد زیادی ایجاد نمی‌کند و فرد گاهی متوجه عقرب‌زدگی نمی‌شود به همین دلیل به مرکزهای درمانی مراجعه نکرده یا دیر مراجعه می‌کند که این تأخیر می‌تواند شدت علائم را چند برابر کرده و حتی منجر به مرگ شود.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته از سوی جهاد دانشگاهی هرمزگان، گونه گادیم خطرناک‌ترین کژدم (عقرب) کشور و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عقرب زدگی در جنوب است.

هشدار نسبت به مار و عقرب گزیدگی در جنوب کرمان

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت با توجه به افزایش دمای هوا و شدت گرمی احتمال افزایش مار و عقرب گزیدگی به مردم این منطقه هشدار داد.

علی اصغر خیرخواه گفت: با توجه به احتمال افزایش این گزش‌ها در فصل تابستان باید موارد ایمنی، بیش از گذشته مدنظر مردم قرار گیرد.

898 مورد مار و عقرب گزیدگی

وی تصریح کرد: طبق آمار موجود 761 مورد گزش عقرب و 137 مورد گزش مار در سه ماهه اول امسال در حوزه خدمات دانشگاه علوم پزشکی جیرفت ثبت شد که خوشبختانه همگی بهبود یافته‌اند.

این پزشک به شیوع گزش 2 نوع شایع عقرب زرد یا الماس و عقرب سیاه در جنوب کرمان اشاره و تصریح کرد: بی قراری شدید، تشنج، بی حالی، عرق کردن، تنگی نفس، سردرد و بی اختیاری ادرار از جمله علائم عقرب گزیدگی است.

خیرخواه بیان کرد: مردم برای پیشگیری از عقرب گزیدگی اقدامات حفاظتی از جمله پرهیز از انباشتن و توده کردن هیزم و مصالح ساختمانی در محل سکونت و اطراف آن، مسدود کردن سوراخ های دیوارهای منازل به ویژه درو پنجره و ورودی های فاضلاب را انجام دهند.

وی ادامه داد: حتماً مواردی همچون استفاده از نور کافی در فضای حیاط، حمام و دستشویی در طول شب به ویژه در روستاها، جلوگیری از بازی کودکان با دمپایی و پای برهنه در شب، پرهیز از نشستن یا خوابیدن روی زمین به ویژه در اوایل شب هنگام، پرهیز از توقف در جاده های بیابانی و نشستن روی خاک‌های انباشته شده، استفاده از کفش‌های ساق دار و دستکش توسط کارگران و کشاورزان در هنگام کار به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت همچنین به مراجعه فوری فرد عقرب گزیده به مراکز درمانی، اورژانس و بیمارستان‌ها تاکید کرد و حفظ آرامش فرد برای کاهش انتشار سم در بدن، ثابت و بی حرکت نگه داشتن عضو گزیده شده و قرار دادن عضو آسیب دیده پایین‌تر از سطح قلب، بستن بالای محل گزش با باندی به پهنای کم به طوری که زیاد سفت نباشد و گردش خون قطع نشود توصیه کرد.

وی همچنین خودداری از شکافتن، تیغ زدن، مکیدن و خارج کردن نیش عقرب با فشردن محل گزش را هم ضروری دانست.

کشنده‌ترین ها عقرب‌ها

کارشناس حشره‌شناسی جنوب کرمان هم گفت: عقرب‌های سیاه بزرگ، گادین، دم سیاه و عقرب زرد خطرناک و از کشنده‌ترین ها هستند.

عقیل جابر هاشمی افزود: با توجه به اینکه فعالیت عقرب‌ها بیشتر در ماه‌های گرم سال بوده در نیمه نخست که شاهد افزایش دما در بیشتر نقاط جنوب هستیم، آمار عقرب گزیدگی نیز بالا می‌رود.

وی افزود: این حشره رنگ‌های مختلفی مثل زرد مایل به قهوه‌ای، قهوه‌ای، خاکستری و سیاه دارد و به واسطه شکل بدنی خود که حالت تخت و صاف است، می‌تواند از شکاف‌هایی به عرض 3 میلی‌متر نیز عبور کند.

این کارشناس حشره شناسی تصریح کرد: این بند پایان، روزها در منازل، لابه لای لباس‌ها، وسایل خواب و هر نقطه‌ای که از دسترس دور باشد، پنهان می‌شوند و کودکان، افراد مسن، کشاورزان، کارگران و زنان خانه دار بیشتر در معرض خطر عقرب زدگی قرار دارند.

وی با بیان اینکه بیشتر گزش عقرب در ابتدای شب است، اظهار داشت: کودکان نباید پای برهنه از خانه خارج شوند و پیش از پوشیدن لباس و کفش آن را بررسی کنند.

هاشمی گفت: اهمال کاری در خصوص فردی که دچار عقرب گزیدگی شده، ممکن است منجر به مرگ وی شود.

وی تاکید کرد: با توجه به خطرناک بودن نیش برخی از گونه‌های این حشره باید فرد عقرب گزیده در اولین فرصت به بیمارستان اعزام و آزمایش‌های ویژه برایش انجام شود.

تجهیز تمام بیمارستان‌های جنوب کرمان به سرم ضدعقرب و مار

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی جیرفت نیز گفت: تمام بیمارستان‌های جنوب کرمان مجهز به سرم ضدعقرب و مار هستند.

علی سالاری افزود: با کمک پزشکان متخصص و عمومی که در منطقه هستند و با آموزش‌ها و پیگیری‌های لازم حساسیت ویژه‌ای را به وجود آوردیم و هیچ مرگ بر اثر عقرب و مارگزیدگی نداشتیم.

وی ادامه داد: البته عقرب گزیدگی را هنوز زیاد شاهد هستیم و حتی دیشب هم یک مارگزیدگی در حوزه جبالبارز را شاهد بودیم که خودم شخصاً به منطقه جبالبارز رفتم و سریع رسیدگی کردیم و بیمار منتقل شد و پروتکل لازم برای درمان این بیمار انجام شد و اکنون هیچ مشکلی ندارد.

وی اظهار داشت: هر چه در بخش بهداشت و درمان کار و تلاش کنیم بازهم متاسفانه زیرساخت‌ها اشکال دارد و تمام مصدومان عقرب‌گزیدگی ما افرادی هستند که در منازل کپری یا منازل قدیمی زندگی می‌کنند و از طرفی ساختمان‌ها و راه‌ها مشکل دارد متاسفانه خرابی راه گاهی باعث می‌شود مصدومان به سختی و دیر به مراکز درمانی برسند.