بزرگنمايي:
کرمان رصد- وقتی نام کرمان می‌آید محال است که یادی از اصالت و زیبایی فرش‌های دستباف هنرمندان این خطه
نشود. فرش کرمان دارای شهرت جهانی است که با برخی بی تدبیری‌های صورت
گرفته در سال‌های قبل این هنر و ظرفیت اقتصادی بسیار مهم کرمان کم رونق شده
است.
با وجود تلاش‌هایی که در سال‌های اخیر برای رونق دوباره صنعت فرش انجام
شده برخی مشکلات در داخل کشور و اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا این حوزه را
تحت تأثیر قرار داده و حالا پیکره ناتوان فرش کرمانی نیازمند نوش دارویی
اساسی است که به روزهای طلایی خود بازگردد.
فرش دستباف کرمان همچنان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و یکی از مشهورترین برندهای صادراتی این خطه
به شمار می‌آید و در سال رونق تولید باید این ظرفیت عظیم مورد توجه ویژه
قرار گیرد تا با رفع چالش‌های تولید زمینه برای صادرات فرش کرمان به
بازارهای هدف بیش از گذشته مهیا شود.
لازمه رونق تولید فرش ایجاد زمینه صادرات است
نبود بازاریابی مناسب، فعالیت افراد ناآشنا به صنعت فرش در این حوزه و
سرازیر شدن حاصل دست رنج بافندگان فرش به جیب دلالان از جمله مشکلات فعالان
این حوزه به شمار می‌رود.
یکی از فروشندگان فرش دستباف در کرمان به مهر گفت: سه نسل است که در
زمینه طراحی، تولید و عرضه فرش دستباف کرمان مشغول به فعالیت هستیم. باید
در زمینه فروش و ایجاد بازار هدف برای فرش دستباف چاره اندیشی شود.
وی حمایت‌های دولت در بحث تولید فرش را خوب ذکر کرد و گفت: مهم‌ترین
مساله بازاریابی فرش کرمان است؛ چرا که لازمه رونق تولید ایجاد زمینه
صادرات است و نیاز است که مسئولان در بخش صادرات اقدامات جدی تری انجام
دهند.
مریم ابراهیمی که بافنده فرش است هم به مهر گفت: ما بعد از بافت فرش
برای فروش باید تولیداتمان را به دلالان بفروشیم و تمام سود این کار نصیب
دلالان می‌شود و فردی که تمام هنر، انرژی و وقت خود را صرف بافت فرش کرده
است کمترین بهره را می‌برد. از مسئولان می‌خواهیم در این زمینه ورود کرده و
اجازه ندهند حق ما نصیب دلالان شود.
لیلا حق اندیش هم از فعالان حوزه صنعت فرش است که ضمن
گلایه از ورود برخی افراد فاقد مهارت لازم به این حوزه اظهار کرد: این
افراد فقط برای استفاده از بیمه قالیبافان وارد عرصه شده‌اند و امر تبعات
منفی برای فعالان حوزه صنعت فرش به همراه دارد که نیاز است نظارت‌ها در این
خصوص افزایش پیدا کند.
تحریم‌ها صادرات فرش کرمان را کاهش داده است
رئیس اداره فرش دستباف سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در گفتگو با مهر
اظهار کرد: فرش کرمان در اقصی نقاط دنیا به ویژه کشورهای آمریکایی و
اروپایی زبانزد عام و خاص بوده و هست. قدمت فرش کرمان به قبل از دوره صفویه
می‌رسد و وجود قطعه‌ای از یک تخته فرش که به صورت گره دار در کرمان بافته
شده، در موزه حرم امام رضا (ع) سابقه حداقل 500 ساله فرش کرمان را به اثبات
می‌رساند.
روح الله اسلامی ادامه داد: صادرات فرش کرمان در حدود دهه 60 به ویژه در
سال 74 به اوج خود رسید و در این دوره طلایی حدود یک میلیون دلار فرش صادر
شد؛ بعد از نفت، اولین سهم صادرات مربوط به فرش دستباف است.
وی در ادامه به ذکر شرح حال فرش کرمان در سالیان گذشته پرداخت و گفت: از
سال 74 تا 82 با توجه به قیمت بالای فرش اکثر تجار کشورهای هدف خواستار
ارائه فرش‌ها با قیمت مناسب‌تر شدند که برای این منظور کیفیت فرش‌های
مقداری کاهش پیدا کرد و این مساله تأثیر منفی به دنبال داشت. در آن زمان
کشورهایی نظیر آلمان فرش کرمان را به عنوان سرمایه خریداری می‌کردند و به
همین دلیل قیمت فرش بالا رفته بود.
اسلامی عنوان کرد: در پی این شرایط با برنامه‌ریزی‌های انجام شده کیفیت
فرش از سال 82 تا 94 افزایش یافت اما روند صادرات همچنان نزولی بود. با
پذیرش برجام از سال 94 تا 97 صادرات فرش سیر صعودی پیدا کرد.
وی با اشاره به اینکه فرش بعد از نفت اولین کالایی است که مورد تحریم
ناجوانمردانه از سوی آمریکا قرار گرفت، افزود: تا آبان و آذر سال گذشته
صادرات سیر صعودی داشت و اخیراً کم شده که دلیل آن تحریم هاست.
اسلامی گفت: 35 درصد فرش ایران به ویژه فرش کرمان به صورت مستقیم به
آمریکا صادر می‌شد که بعد از تحریم‌ها این بازار مهم را از دست داده‌ایم.
فرش کرمان تقریباً به 66 کشور صادر می‌شود که مهم‌ترین کشورهای وارد کننده
فرش دستباف کرمان به ترتیب اولویت آمریکا، آلمان، امارات، ژاپن، استرالیا،
کانادا، پاکستان، قطر، لبنان، کویت، ایتالیا و انگلستان هستند. تقریباً 85
درصد فرش‌های صادراتی ما به این 12 کشور صادر می‌شود.
طراحی فرش‌های دستباف بر اساس سلایق کشورهای هدف
وی با اشاره به اینکه معمولاً گران‌ترین فرش‌های کرمان به کشورهای عربی
صادر می‌شود، افزود: پروژه‌هایی از طریق شرکت ملی فرش ایران در حال انجام
است که تولیدات بر اساس طرح‌ها و سلایق کشورهای هدف انجام شود. باید توجه
داشت که همه فرش‌های تولیدی دارای کیفیت صادراتی نیستند؛ برای برای رونق
صادرات ابتدا باید فرش‌ها کیفیت صادراتی پیدا کنند.
اسلامی با بیان اینکه در حال حاضر برخی برای استفاده از بیمه قالیبافان
یک دار قالی در خانه‌هایشان برپا کرده‌اند اما فاقد مهارت کافی برای بافت
فرش هستند و تولیدات آنها معمولاً در داخل کشور مصرف می‌شود، افزود: تاجران
فرش خود به خود این تولیدات فاقد کیفیت را از گردونه صادرات خارج می‌کند.
دست دلالان از صنعت فرش کوتاه می‌شود
وی در خصوص اینکه سود اصلی فروش فرش به جیب دلالان سرازیر می‌شود، گفت:
اواخر سال 97 مقرر شد فروشگاهی در کرمان دایر کرده و فرش‌های تولیدی را به
صورت ضمانتی خریداری شود. در واقع با پول و بودجه بافنده‌ها و تسهیلات
دولتی فرش‌های تولیدی خریداری و در اختیار بخش صادرات قرار داده می‌شود ضمن
اینکه از این طریق دلالان از این چرخه حذف می‌شوند.
اسلامی تاکید کرد: بافندگان فرش تا زمان تحقق این مساله می‌توانند با
مراجعه به اداره فرش در رابطه با صادرات و خرید فرش از کارشناسان مشاوره
بگیرند؛ همچنین اتحادیه‌ها و تشکل‌های فرش بهتر از افراد عادی می‌توانند
فرش‌ها را خریداری کرده و در اختیار بخش صادرات قرار دهند.
سهمیه جدید بیمه به قالیبافان کرمانی اختصاص می‌یابد
وی همچنین در خصوص ورود افراد فاقد مهارت کافی به حوزه تولید فرش گفت:
یکی از برنامه‌های ما در سال 98 این است که بافندگان فرش را تحت پوشش یک
تشکل قوی شامل همه عوامل مؤثر در فرش دستباف قرار دهیم و بر این اساس نظارت
بر تولید فرش بالا می‌رود و با افزایش کیفیت فرش‌ها وارد بخش صادرات
می‌شوند.
اسلامی در زمینه بیمه قالیبافان هم عنوان کرد: بیمه تأمین اجتماعی پوشش
بیمه‌ای خوبی است و متقاضیان زیادی در این زمینه داریم ضمن اینکه با پی
گیری های انجام شده در سال 98 سهمیه بسیار خوبی برای برقراری بیمه‌های جدید
داده می‌شود.
وی با اشاره به نظارت بر روی فعالیت بافندگان فرش و ارائه تذکرات لازم
به آنها افزود: این نظارت‌ها با هدف افزایش کیفیت فرش تشدید می‌شود.
اسلامی همچنین گفت: امکان دسترسی بافندگان به مواد اولیه خوب وجود دارد و
افراد برای این منظور می‌توانند از طریق تشکل‌های صنفی راهنمایی‌های لازم
را بگیرند.
وی ضمن تأیید کپی برداری از فرش دستباف کرمانی در چین، پاکستان و هند،
گفت: در این کشورها با دلیل حضور کارگران ارزان این اقدام صورت می‌گیرد اما
افراد آشنا به صنعت فرش به راحتی می‌توانند فرش اصل و کپی را تشخیص دهند.
از مسیر درست فرش منحرف شدیم
چندی پیش هم رئیس سابق اتاق ایران در اظهارنظری از شرایط نامساعد فرش کرمان سخن به میان آورد و گفت: امروز فرش شرایط خوبی ندارد.
وی ادامه داد: در خصوص حال بدی که در صنعت فرش ایجاد شده دو مسئله دخیل
هستند؛ یک طرف حاکمیت و دولت است در هر زمینه‌ای که دولت ورود می‌کند
مشکلاتی ایجاد می‌شود که در مورد صنعت فرش هم صادق است.
رئیس سابق اتاق کرمان گفت: مسئله دوم خود فرش بافتن است که از 50 سال
گذشته تا به حال از مسیر درست فرش منحرف شدیم و باید برگردیم به رنگ و پشم
اصیل و بافت اصیل و آنچه که بافته می‌شود به عنوان شخصیت فرش کرمان در جهان
دوباره مطرح شود.