بزرگنمايي:
کرمان رصد - 44 سال از روزهایی گذشته که زنده‌یاد همایون صنعتی نخستین محصول گل‌محمدی را از لاله‌زار بردسیر چید و به کاشان بُرد تا عیار آن را مشخص کند و با خیال راحت برای توسعه باغات گل‌محمدی گام بردارد و کسب‌وکار مطمئنی برای بچه‌های پروشگاه صنعتی ایجاد کند.
بعد از 44 سال از آغاز کاشت گل‌محمدی در لاله‌زار بردسیر حالا دیگر استان کرمان به یکی از قطب‌های تولید گل‌محمدی تبدیل شده است و البته همان طور که روز اول به روانشاد صنعتی گفتند، گلهای محمدی کرمان همچنان در کیفیت هم حرف اول را می‌زنند و عیارشان بالاست.
اما امروز گل‌محمدی به‌همراه خرمای کلوته به‌عنوان دو خوشه زنجیره ارزش ملی استان کرمان به وزارت کشور معرفی شده‌اند و طلای معطر کرمان در سودای جهانی شدن به‌سر می‌برد.
حالا من به اتاقی که «همایون صنعتی‌زاده» 98 سال قبل در آنجا به‌دنیا آمده است در یک عمارت قدیمی در محله والی‌آباد کرمان آمده‌ام که هم‌اکنون دفتر کارخانه گلاب‌زهراست و به‌دنبال این هستم که از علی‌اکبر رحیمی مدیرعامل شرکت گلاب زهرا و علی مصطفوی رئیس انجمن گیاهان دارویی کرمان از کارشناسان و کاربلدان حوزه گل‌محمدی بپرسم برای شکل گرفتن زنجیره ارزش گل‌محمدی و جهانی شدن طلای معطر کرمان چه باید کرد؟.
رحیمی که سابقه 50 ساله در حوزه کشاورزی دارد، متوسط عملکرد گل‌محمدی در هر هکتار در استان کرمان را 2 تن و سطح زیرکشت گل‌محمدی را هم 2 هزار هکتار در بردسیر و یک‌هزار هکتار در سایر نقاط استان ذکر می‌کند و می‌گوید: حدود 50 درصد این گل‌ها را شرکت گلاب زهرا فرآوری می‌کند و فرآوری بقیه گل‌ها را هم کارگاه‌های کوچک و خرد انجام می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه تولید اسانس اول و دوم و اسانس کامل گل‌محمدی فقط در شرکت گلاب‌زهرا انجام می‌شود، علت کیفیت بالای گلاب دوآتشه زهرا را گرفتن یک لیتر گلاب از هر کیلو گل ذکر می‌کند و می‌گوید: در سایر کارگاه‌ها اما 3 تا 4 لیتر گلاب از هر کیلو گل می‌گیرند که بریکس «عیار» گلاب پایین می‌آید.
رحیمی بیان می‌کند: مردم ابزار سنجش برای تشخیص عیار گلاب را ندارند و تصور می‌کنند هر گلابی، گلاب دوآتشه است، در صورتی که عیار گلاب دوآتشه بالای 24 بریکس است.
وی با اشاره به اینکه مشتریان در خارج از کشور به دنبال گُل ارگانیک هستند که عاری از هر نوع سم و مواد شیمیایی باشد، می‌گوید: ما در لاله‌زار گل و غنچه گل‌محمدی را به صورت سنتی و بر اساس اصول خشک می‌کنیم زیرا خارجی‌ها حساس هستند و هم گلهای خشک را از نظر کیفیت آزمایش می‌کنند و هم اینکه گلهای خشک از نظر ظاهری باید رویت خوبی داشته باشد و داخل آن هم سیاه و اکسیده نباشد.
این فعال حوزه گل‌محمدی بیان می‌کند: اسانس‌هایی که می‌گیریم هم برای مصارف آرایشی و بهداشتی به خارج کشور صادر می‌شود و فقط حدود 10، 15 درصد از این اسانس در داخل کشور فرآوری می‌شود.
از آقای رحیمی می‌پرسم به نظر شما در زنجیره گل‌محمدی به چه مواردی باید توجه شود تا بتوان در بازارهای جهانی حرف برای گفتن داشته باشیم. او پاسخ می‌دهد: تجارت خارجی تابع عوامل زیادی هست به‌ویژه تحریم‌ها و مواردی مانند عوامل گمرکی و بخشنامه‌های جور واجور، تزلزل نرخ ارز در صادرات اثر دارند و بر روی صادرات گل‌محمدی هم اثر می‌گذارند.
رحیمی ادامه می‌دهد: هزینه‌های حمل‌ونقل مرتب افزایش می‌یابد و امکان صادرات گل‌محمدی به‌علت تحریم‌ها به بعضی از کشورهای هدف وجود ندارد.
وی تصریح می‌کند: به نظرم دولت، کاری به کار مردم نداشته باشد و فقط نظارت کند، محصولی که می‌خواهد صادر کند با کیفیت تولید شود و اگر امکاناتی دارد را در اختیار تولیدکننده بگذارد.
این فعال بخش کشاورزی می‌گوید: استان کرمان به علت کم‌بارندگی و کم‌آبی ظرفیت افزایش سطح گل‌محمدی را ندارد، اما برای افزایش عملکرد در واحد سطح هنوز خیلی کار دارد، زیرا در دیگر مناطق کشور 5 یا 6 تن در واحد سطح برداشت می‌کنند، اما متوسط برداشت در کرمان 2 تن است.
درباره علت عملکرد پایین برداشت گل‌محمدی در استان کرمان هم می‌پرسم که رحیمی می‌گوید: آن‌طور که شاید و باید به گل‌محمدی رسیدگی نمی‌شود و مردم فکر می‌کنند، گل یک گیاه هست که باید رهایش کنند و هر طور خودش خواست، رشد کند و رسیدگی زیادی به آن نمی‌کنند و کشاورزی حوزه گل‌محمدی هنوز مدرن نیست و در بسیاری از جاها آبیاری قطره‌ای استفاده نمی‌شود.
وی بر ورود دولت در امر آموزش شیوه‌های مدرن برای کشاورزان تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: آموزش خیلی می‌تواند بر کیفیت و کمیت تولید گل‌محمدی در استان کرمان اثرگذار باشد. تغییر پی‌در‌پی مدیران جهاد کشاورزی استان کرمان یکی دیگر از چالش‌هایی‌ست که رحیمی به آن اشاره می‌کند و از مدیران ارشد کشوری و استانی می‌خواهد از همان ابتدای کار یک نیروی خوب را انتخاب کنند تا فرصت‌ها با تغییر مدیران از دست نرود.
علی مصطفوی رئیس انجمن گیاهان دارویی کرمان که سال‌ها مدیرعامل شرکت گلاب زهرا بوده است، می‌گوید: آمار تایید شده‌ای از سطح زیر کشت گل‌محمدی در دست نیست.
وی بیان می‌کند: برای اینکه زنجیره گل‌محمدی در استان کرمان کامل شود، مثلا شرکتی وابسته به پرورشگاه صنعتی 3 سال قبل راه‌اندازی شد که 15 نوع صابون و شامپوی گیاهی توسط این شرکت تولید می‌شود و امیدواریم به‌زودی 8 نوع کرم گیاهی هم به وسیله همین شرکت تولید و وارد بازار شود.
مصطفوی می‌گوید: هم‌اکنون هم راه‌اندازی و دریافت مجوزها برای شرکت تولید عطر و ادکن با استفاده از گلاب و با اسانس گل‌محمدی و سایر روغن‌های گیاهی و معطر در کرمان آغاز شده و فرمول 14 محصول برای تولید آماده و نهایی شده است.
قصه پُرغصه دریافت مجوزها در ایران
وی از حمایت دولت‌هایی مانند چین یا ترکیه از تولیدکنندگان خودشان سخن به‌میان می‌آورد و ادامه می‌دهد: این دولت‌ها برای صدور مجوزها از سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان حمایت و بر محصول نهایی نظارت دارند ولی در ایران تولید کننده قبل از تولید با انواع و اقسام معیارهایی مواجه می‌شود که عبور از این معیارها فوق‌العاده سخت و دشوار است.
وی ادامه می‌دهد: پیشنهاد می‌کنیم به متقاضیان توسط اهل فن قبل از هرکاری آموزش‌های رایگان داده شود و حتی کارگاه‌های مختلف و متناسب برای متقاضیان برگزار کنند.
مصطفوی می‌گوید: گاهی سامانه‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری و تولید در ایران به صورت ناخواسته موجب چالش‌هایی در مسیر سرمایه‌گذاران و کارآفرینان می‌شود.
وی تصریح می‌کند: سیستم باید به‌گونه‌ای باشد که دولت نقش نظارتی بر تولیدکنندگان داشته باشد و از دخالت مستقیم اجتناب کند. خصوصا با تغییر مداوم مدیریت‌ها و ضوابط اجرایی و قانونی فرصت‌های زیادی از دست می‌رود بنابراین بهتر است، دولت فقط نظارت و حمایت کند.
دولت امر نظارت بر تولید را به اتاق بازرگانی واگذار کند
مصطفوی بیان می‌کند: دولت باید نظارت کند و نظارت هم باید توسط فردی انجام شود که خودش در آن رشته علم و تجربه لازم را داشته باشد، یعنی کار کرده باشد، اگر یک ناظر حداقل 5 سال گلاب‌گیری کرده باشد می‌تواند در گلاب‌گیری نظارت کند، اگر یک نفر حداقل 5 سال گلاب را فروخته باشد، می‌تواند در فروش نظارت کند. اگه کسی در کار صادرات کار کرده باشد هم می‌تواند مشکلات صادرات را رصد کند و آموزش و راهنمایی بدهد.
وی با تاکید بر اینکه آدم‌های باانصاف و صاحب‌صلاحیت در همه قشرها و بین تولیدکنندگان داریم که باید به آنها اعتماد شود، ادامه می‌دهد: نظارت باید به اتاق بازرگانی واگذار شود، زیرا اتاق بازرگانی توانایی و توان نظارتی خوبی برای انواع تولید دارد و می‌تواند همکار خوبی در امر نظارت برای دولت باشد.
کرمان مجوز نخستین مزرعه بیودینامیک گل‌محمدی را گرفت
رئیس انجمن گیاهان دارویی کرمان می‌گوید: 24 سال است که شرکت گلاب زهرا به عنوان اولین شرکت در ایران، گل‌محمدی ارگانیک تولید می‌کند تولیدات این شرکت در آزمایشگاه‌های بین‌المللی کنترل می‌شوند و آن‌وقت تایید می‌کنند که گل‌محمدی ارگانیک هست. و هرساله از مراحل کاشت، برداشت، فرآوری و انبارداری به‌وسیله شرکت‌های بین‌المللی بررسی و نظارت دقیق انجام می‌شود.
مصطفوی همچنین خبر خوش دیگری از زنجیره ارزش گل‌محمدی در استان کرمان دارد، او خاطرنشان می‌کند: چند روز قبل برای نخستین بار در ایران مجوز کشاورزی بیودینامیک برای مزرعه گل‌محمدی مهدی‌آباد منطقه گلزار شهرستان بردسیر صادر شد که کشاورزی بیودینامیک مرحله پیشرفته کشاورزی ارگانیک و آخرین تکنولوژی کشاورزی روز دنیاست.
وی با اشاره به اینکه دستگاه‌های گلاب‌گیری و اسانس‌گیری در لاله‌زار از دستگاه‌های روز دنیا هستند، می‌گوید: یک کارشناس از بلغارستان به لاله‌زار دعوت شد، هر روز یک‌هزار یورو برای او هزینه شد و نقشه‌ها مطابق نقشه‌های روز دنیا آماده شدند و مهندسان ایرانی زیرنظر کارشناس خارجی دستگاه‌ها را ساختند.
مصطفوی بیان می‌کند: ساخت دستگاه‌های گلاب‌گیری و اسانس‌گیر و استحصال فنیل‌اتیل الکل از باقی‌مانده فرآیند اسانس‌گیری از لاله‌زار در استان کرمان به همه ایران رفته است و این دستگاه‌ها در حال حاضر در شیراز و کاشان هم ساخته می‌شود و ساخت این دستگاه‌ها بهترین خدمت شرکت گلاب زهرا به صنعت گل‌محمدی ایران بوده است.
غنچه گل‌محمدی زیبا، خوش‌رایحه و سودآور
وی همچنین با اشاره به اینکه غنچه گل‌محمدی بیشترین ارزش‌افزوده را دارد، بهترین راه خشک کردن گل و غنچه گل‌محمدی را به روش سنتی و البته در مکان بهداشتی و در سایه را ذکر می‌کند. حجم مصرف سالانه غنجه خشک هم محدود است.
وی از تجربه به‌دست آمده از خشک کردن گل به‌وسیله دستگاه پسته‌خشک‌کنی هم بیان می‌کند: به نظر می‌رسید، که با دستگاه پسته خشک‌کنی می‌توان غنچه‌ها را خشک کرد، اما نتیجه قابل‌قبول نبود زیرا هوای گرم دستگاه از لابه‌لای غنچه‌ها عبور و در نتیجه رایحه غنچه در هوا پخش می‌شد و کیفیت و رنگ ظاهری گل و غنچه خشک شده هم تغییر می‌کرد و زیبا نبود و رنگ‌پریده بود.
رئیس انجمن گیاهان دارویی کرمان تاکید می‌کند: در خوشه گل‌محمدی باید همه محصولات مرتبط با گل‌محمدی از گلاب و عطر و ادکلن تا محصولات نهایی مانند صابون و کرم‌های گیاهی با کیفیت برای صادرات تولید شود.
مصطفوی با اشاره به اینکه بیش از یک‌هزار و 500 نوع گُل رز در دنیا وجود دارد، واریته گل محمدی موجود در کرمان را «گل‌محمدی دمشقی» ذکر می‌کند و می‌گوید: در زنجیره ارزش گل‌محمدی استان کرمان می‌توان از ظرفیت دارویی گل‌محمدی دمشقی هم استفاده کرد.
وی بر افزایش بهره‌وری تولید در واحد سطح برای مزارع گل‌محمدی به جای افزایش سطح زیرکشت تاکید می‌کند و یادآور می‌شود: عرضه و تقاضا بسیار مهم است و رقابت در تولید و خریدوفروش گل و گلاب از اهمیت خاصی برخوردار است.
این فعال بخش خصوصی می‌گوید: توسعه بدون برنامه‌ریزی برای فرآوری و فروش محصولات را باید جدی گرفت، زیرا در حال حاضر معمولا از 3 یا 4 سال یک‌بار این اتفاق روی می‌دهد که متقاضی گل در منطقه و کشور نداریم و یا تعداد کم و محدودی مشتری داریم، از این‌رو خرید گل از کشاورزان با محدودیت مواجه می‌شود و گل‌ها روی دست گل‌کاران می‌ماند و پیشنهاد این است از تجربه افراد باتجربه و خبره و کارشناسان این حوزه دارند برای رفع این مشکل استفاده شود.
امیر حسن‌زاده معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان
اقتصاد نمی‌تواند سیاسی و رنگی باشد
پس از آنکه صحبت‌های فعالان بخش خصوصی حوزه گل‌محمدی را می‌شنوم، با امیر حسن‌زاده معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان درباره برنامه‌ها برای تکمیل زنجیره ارزش گل‌محمدی در دفتر معاونت به گفتوگو می‌نشینم.
حسن‌زاده می‌گوید: در اقتصاد به غیرت ملی نیاز داریم و اقتصاد نمی‌تواند، سیاسی و یا رنگی باشد بلکه باید با غیرت و ظرفیت ایرانی با کمک مردم در بخش‌های مختلف ازجمله انرژی، نفت، کشاورزی، معادن و گردشگری جان بگیرد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان ادامه می‌دهد: در کرمان مباحث کشاورزی در محصولات راهبردی از پسته گرفته تا خرما، گردو، بادام، گیاهان دارویی، مرکبات و صیفی‌جات در بازار ایران تاثیر دارد که نیاز به کار جدی در این بخش بود.
حسن‌زاده می‌گوید: با توجه به طرحی که وزارت کشور برای زنجیره ارزش ابلاغ کرد، بررسی‌ها را آغاز کردیم تا زنجیره ارزش را در استان کرمان پیاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه زنجیره‌های ملی و استانی در استان کرمان دنبال شده است، اضافه می‌کند: از جهاد کشاورزی شمال و جنوب استان و دستگاه اجرایی شهرستان‌ها گرفته تا به دانشگاه گفتیم به زنجیره ارزش فکر کنند و ایده‌های‌شان را بیاورند.
چرا گل‌محمدی وارد زنجیره ارزش شد؟
حسن‌زاده در پاسخ به این سؤوال که چرا با وجود محصولات فراوان در استان کرمان برای قرار گرفتن در زنجیره ارزش فقط خوشه گل‌محمدی و خوشه خرمای کلوته انتخاب شده است، می‌گوید: وزارت کشور از ما خواست تا دو زنجیره را اعلام کنیم.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه زنجیره استانی مواد معدنی در کرمان شروع شده است بنابراین از آنجا کشاورزی در استان به‌شکل سنتی اداره شده است، 2 محصول کشاورزی را انتخاب کردیم تا حمایت ملی برای توسعه کشاورزی مدرن را داشته باشیم و در جلساتی که دوستان صمت، اتاق بازرگانی و بخش خصوصی دور هم نشستند به خرمای کلوته و گل‌محمدی رسیدیم.
حسن‌زاده با اشاره به اینکه گل‌محمدی کرمان از نوع بی‌نظیرِ گلهای محمدی از نظر عطر و طعم در دنیا است، می‌گوید: زنجیره پایین‌دست گل‌محمدی به عطرهای گران‌قیمت می‌رسد و در منطقه لاله‌زار مشتریانی هستند که به‌صورت غیررسمی برای خرید اسانس‌های گل‌محمدی می‌آیند و گل‌محمدی ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای ارزش افزوده دارد.
وی بیان می‌کند: کرمان دومین استان سطح زیرکشت گل‌محمدی است، اما در کیفیت رتبه اول را داریم و دنیا هم گل‌محمدی کرمان را می‌شناسد و یکی از دلایل انتخاب گل‌محمدی به‌عنوان یکی از خوشه‌های ارزش افزوده هم همین بازاری‌ست که در دنیا داشت، اما هنوز در آن بازار به‌طور مستقیم نقش نداریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان با بیان اینکه حدود 5 هزار هکتار سطح زیرکشت گل‌محمدی در 12 شهرستان تابعه استان کرمان داریم، می‌گوید: تولید گل محمدی در استان کرمان نیز 9 هزار تن محصول است، 23 کارخانه گلاب‌گیری صنعتی و 150 واحد گلاب‌گیری سنتی داریم.
انجمن فعالان گل‌محمدی کرمان تشکیل شود
حسن‌زاده تصریح می‌کند: گاهی گلاب کرمان به استان‌های دیگر می‌رود و با برند دیگر مناطق هم فروخته می شود و ما در کرمان می‌خواهیم برای زنجیره ارزش گل‌محمدی در زمینه تولید اسانس کار کنیم و چند سرمایه‌گذار فعال هم در حوزه‌های هلدینگ‌های کشاورزی دعوت کرده‌ایم که در بخش گل‌محمدی و اسانس گل‌محمدی در کرمان کار کنند.
وی بیان می‌کند: مهم این است که ما بتوانیم محصولی ایجاد کنیم و آن را به بازار برسانیم، اما در حال حاضر تولید اصلی ما در استان کرمان گلاب است و هنوز به تولید محصول راهبردی مانند لوازم آرایشی و بهداشتی، اسانس و گل‌خشک سطح کلان نرسیدیم که بتوانیم در بازارها با برند کرمان شرکت کنیم و به نظرم هنوز خام‌فروشی هست.
حسن‌زاده در ادامه سخنان خود ساماندهی فعالان بخش گل‌محمدی را مهم می‌داند و بر تشکیل انجمن گل‌محمدی استان کرمان تاکید و خاطرنشان می‌کند: سازمان جهاد کشاورزی برنامه‌ریزی برای تهیه زمین، اعطای مجوز و تسهیلات در راستای زنجیره ارزش گل‌محمدی در استان کرمان را انجام می‌دهد.
وی می‌گوید: برای توسعه کشت گل‌محمدی و گیاهان دارویی 90 میلیارد تومان مصوبه سفر ریاست جمهوری به استان کرمان را هم داریم.
گلاب کرمان نباید روی دست‌مان بماند
حسن‌زاده با اشاره به اینکه راهبر زنجیره ارزش گل‌محمدی از بخش خصوصی انتخاب شده است، ادامه می‌دهد: به راهبر گفته‌ایم پژوهش‌هایی که تا امروز در مورد گل‌محمدی انجام شده را جمع‌آوری کند تا ببینیم در کجا هستیم، زیرا دایکیومنت‌سازی «سند» اطلاعات قبلی را در کشور نداریم و پژوهش‌های انجام شده را فراموش می‌کنیم و می‌گوییم باید از «ب» بسم‌الله شروع کنیم.
وی می‌گوید: بازدیدهای مختلف از گوشه‌گوشه استان کرمان انجام می‌شود تا آمار دقیق کارگاه‌ها، مزارع و محصولات را داشته باشیم و بتوانیم زنجیره ارزش گل‌محمدی را به بهترین نحو اجرا کنیم، اما الان وضعیت این طور هست که گلاب در انبارها مانده است در صورتی که گلاب ما نباید بماند، زیرا جزو بهترین‌های دنیاست.
از حسن زاده می‌پرسم، آیا برنامه‌ای برای حمایت از سرمایه‌گذاران فعال در بخش گل‌محمدی کرمان هم دارید یا فقط به دنبال جذب سرمایه‌گذار جدید هستید؟
او می‌گوید: بله! اگر سرمایه‌گذاری با دانش کار کرده باشد و یک مسیر مشخصی را رفته باشد و با چشم‌انداز زنجیره ارزش پیش برود، حتما حمایت و کمک می‌کنیم.
فعالیت در خارج از زنجیره ارزش محکوم به شکست است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان تاکید می‌کند: اگر فردی بخواهد در حوزه تولید وارد شود باید زنجیره ارزش را انجام دهد و در زنجیره باشد، زیرا اگر به‌دنبال کار انفرادی و خارج از زنجیره باشد یقینا با شکست مواجه می‌شود.
حسن‌زاده از تعاونی‌ها به‌عنوان یکی دیگر از ظرفیت‌های کشور نام می‌برد و توصیه می‌کند: تعاونی‌های گل‌محمدی در استان کرمان تشکیل شود.
وی می‌گوید: یکی از برنامه‌های معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمان در سال آینده حمایت از بخش کشاورزی است، اما بخشی که به سمت بهره‌وری و دانش برود و از این وضع موجود فاصله بگیرد.
حسن‌زاده بیان می‌کند: بچه‌هایی را در شرکت‌های دانش‌بنیان استان کرمان می‌بینیم که ایده‌های خوبی دارند که بهره‌وری را بالا می‌برند و باید از این ظرفیت استفاده کنیم.
دولت به تولید ورود نمی‌کند، اما حمایت می‌کند
در ادامه گفتوگو با امیر حسن‌زاده به چالش‌های مطرح شده از سوی فعالان بخش خصوصی ازجمله عدم دخالت دولت در تولید و ضرورت آموزش اشاره می‌کنم تا او از برنامه‌های دولت برای رفع این مشکلات بگوید.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان می‌گوید: دولت برنامه‌ای برای ورود به امر تولید ندارد و می‌گوید وارد زنجیره ارزش شوید و ما در این زنجیره ارزش برای صدور مجوزها و رفع مشکلات ورود می‌کنیم.
به‌دنبال تولیدات صادرمحور هستیم
وی با اشاره به اینکه در زنجیره ارزش بحث آموزش دیده شده است، ادامه می‌دهد: راهبر باید نیازهای آموزشی را شناسایی و اعلام کند و خوشه گل‌محمدی باید طوری راهبری شود که تفکر و آموزش افراد حاضر در این بخش به‌نحوی باشد که محصول‌شان به بازار صادراتی برسد و این هدف اصلی شکل‌گیری خوشه‌هاست.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان بر لزوم نگاه تولید صادرمحور تاکید می‌کند و با اشاره به اینکه بخش خصوصی از ما به‌عنوان دولت جلوتر است، می‌گوید: هدف از خوشه گل‌محمدی باید روشنگری شود و افراد ذی‌نفع پای کار بیایند و به بازارهای صادراتی برسیم زیرا هر تولیدی باید با نگاه به بازار صادراتی باشد.
دانشگاه‌ها و دستگاه‌های دولتی پای کار زنجیره گل‌محمدی
همچنین گفت‌وگویی تلفنی با سرپرست دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری کرمان انجام دادم.
محمدرضا رهرو می‌گوید: 10 محصول را برای قرار گرفتن در زنجیره ارزش به وزارت کشور معرفی کردیم که گل‌محمدی و خرمای کلوته انتخاب شدند.
وی ادامه می‌دهد: دانشگاه‌ها، سازمان صنعت، معدن و تجارت و سازمان جهاد کشاوری شمال و جنوب استان در حال انجام کارهای پژوهشی هستند تا پازل‌های مورد نیاز در زنجیره ارزش گل‌محمدی شناسایی و به‌هم وصل شوند.
رهرو می‌گوید: زنجیره ارزش هنوز برای بسیاری از وزارتخانه‌ها جا نیفتاده است و در حال حاضر فقط وزارت کشور بحث زنجیره‌ها را پیگیری می‌کند.
وی عنوان می‌کند: ما در استان کرمان محصولات خوبی مانند مرکبات را داریم، اما به علت آنکه برای این محصولات به شکل زنجیره‌وار کار نمی‌شود هنوز نتوانسته‌اند به جایگاه واقعی خود به‌ویژه در صادرات برسند.
آیا عطر گل‌محمدی کرمان به مشام جهانیان می‌رسد؟
به‌نظر می‌رسد قرار گرفتن گل‌محمدی در زنجیره ارزش افزوده می‌تواند نویدبخش روزهای روشن برای این محصول باشد اما به شرط آنکه دولت و بخش خصوصی در کنار یکدیگر پشت یک میز بنشینند و مشکلات و مسائل این حوزه را در کنار هم برطرف کنند و عطر گل‌محمدی کرمان را به مشام جهانیان برسانند.
پایان پیام/ 80019 / ش